उच्च पेन्शन योजनेअंतर्गत पेन्शनपात्र वेतन वाढण्याची शक्यता
पेन्शन गणनेत मोठा बदल
ईपीएफओ अंतर्गत कर्मचारी पेन्शन योजनेतील (EPS) सध्याच्या नियमांनुसार, पेन्शनपात्र वेतनाची कमाल मर्यादा 15,000 रुपये आहे. पेन्शनची गणना करताना कर्मचारी निवृत्त होण्यापूर्वीच्या 60 महिन्यांच्या सरासरी मासिक वेतनाचा विचार केला जातो. मात्र, आता सरकार उच्च पेन्शन योजना आणण्याचा विचार करत असून, ही मर्यादा वाढवली जाऊ शकते.
नवीन मर्यादा 25,000 रुपये होणार?
अनेक कामगार संघटनांनी पेन्शनपात्र वेतनाची मर्यादा 25,000 रुपये करण्याची मागणी केली आहे. अर्थ मंत्रालय या मागणीचा विचार करत आहे. जर ही सुधारणा झाली, तर कर्मचारी निवृत्तीनंतर अधिक पेन्शन मिळवू शकतील, कारण गणनेसाठी वेतनाची उच्च मर्यादा घेतली जाईल.
खाजगी नोकरी करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना पेन्शन कसे मिळते?
खाजगी क्षेत्रात काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांचे पैसे प्रॉव्हिडंट फंड (PF) मध्ये जमा होतात. जर 10 वर्षे सतत काम केले असेल, तर कर्मचारी EPS अंतर्गत पेन्शनसाठी पात्र ठरतो. पेन्शनसाठी कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी (EPFO) ही योजना व्यवस्थापित करते.
पेन्शन योजनेचा इतिहास आणि पात्रता
ईपीएस योजना 1995 मध्ये सुरू झाली. संघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या किमान 10 वर्ष सेवा पूर्ण केलेल्या कर्मचाऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळतो. निवृत्तीच्या वयाला पोहोचल्यावर (58 वर्षे) पेन्शन सुरू होते.
25,000 रुपयांच्या बेसिक पगारावर पेन्शन कशी ठरते?
जर एखाद्या कर्मचाऱ्याने 23 व्या वर्षी नोकरी सुरू केली आणि 58 व्या वर्षी निवृत्त झाला, तर त्याचा एकूण सेवा कालावधी 35 वर्षे मानला जातो. जर पेन्शनपात्र वेतनाची कमाल मर्यादा 25,000 रुपये असेल, तर पेन्शन खालीलप्रमाणे ठरते:
मासिक पेन्शन = पेन्शनपात्र वेतन × सेवा कालावधी / 70
म्हणजेच, 25,000 × 35 / 70 = 12,500 रुपये
सध्या पेन्शन किती मिळते?
जर सध्याच्या 15,000 रुपयांच्या कमाल वेतन मर्यादेनुसार गणना केली, तर:
मासिक पेन्शन = 15,000 × 35 / 70 = 7,500 रुपये
सध्या 15,000 रुपये ही जास्तीत जास्त मर्यादा आहे. मात्र, ती 25,000 रुपयांपर्यंत वाढवली गेल्यास, कर्मचाऱ्यांचे पेन्शन अधिक होईल.
ईपीएफओ अंतर्गत योगदान कसे दिले जाते?
कर्मचाऱ्याच्या मूळ पगार आणि महागाई भत्ता (DA) याच्या 12% रक्कम दरमहा पीएफ खात्यात जमा केली जाते. नियोक्ताही 12% योगदान देतो.
- 8.33% रक्कम कर्मचारी पेन्शन योजनेसाठी (EPS) जाते
- 3.67% रक्कम कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी (EPF) मध्ये जाते
सध्याच्या नियमांनुसार EPS मध्ये किती पैसे जमा होतात?
EPS मध्ये दरमहा जमा होणारी रक्कम:
15,000 × 8.33% = 1,250 रुपये
जर पेन्शनपात्र वेतन 25,000 रुपये करण्यात आले, तर 25,000 × 8.33% = 2,082 रुपये जमा होतील.
उच्च पेन्शन योजनेचा फायदा
जर सरकारने पेन्शनपात्र वेतन 25,000 रुपयांपर्यंत वाढवले, तर निवृत्तीनंतर कर्मचाऱ्यांना मिळणारी पेन्शन मोठ्या प्रमाणात वाढेल. त्यामुळे सरकारच्या या निर्णयाची प्रतीक्षा अनेक कर्मचारी करत आहेत.