जर तुम्ही शेअर बाजारात गुंतवणूक करत असाल, तर Groww, Zerodha, Angel One आणि Upstox यांसारख्या डिस्काउंट ब्रोकर्सबद्दल तुमची नक्कीच ओळख असेल. गेल्या काही वर्षांमध्ये या प्लॅटफॉर्म्सनी मोठ्या प्रमाणावर ग्राहक मिळवले होते. मात्र, मार्च २०२५ नंतर या कंपन्यांसाठी स्थिती थोडी बदलताना दिसत आहे.
२ महिन्यांत ४.७ लाख अॅक्टिव्ह ग्राहकांची घट
Moneycontrol च्या अहवालानुसार, एप्रिल आणि मे २०२५ या दोन महिन्यांमध्ये Groww, Zerodha, Angel One आणि Upstox यांनी मिळून ४.७ लाख अॅक्टिव्ह ग्राहक गमावले आहेत. या घटनेने या ब्रोकरेज कंपन्यांच्या वाढीला मोठा झटका बसला आहे.
-
एप्रिल २०२५ मध्ये : २.०५ लाख ग्राहकांनी प्लॅटफॉर्म्स वापरणं बंद केलं.
-
मे २०२५ मध्ये : आणखी २.७ लाख अॅक्टिव्ह ग्राहकांनी सेवा सोडली.
एकूण मिळून, मे अखेरपर्यंत या कंपन्यांचा सक्रिय ग्राहक आधार ४.६९ कोटींच्या खाली आला.
कोणत्या ब्रोकरेजला किती नुकसान?
-
Groww : फक्त २,००० ग्राहक गमावले; ग्राहक संख्या अजूनही १.२८ कोटींच्या पुढे.
-
Zerodha : सर्वात मोठा धक्का – तब्बल ७६,००० ग्राहकांनी मेमध्ये सेवा सोडली.
-
Angel One : ५४,००० ग्राहकांची घट.
-
Upstox : ४६,९७८ ग्राहक गमावले.
ICICI Securities यांचा अपवादात्मक परफॉर्मन्स
जिथे इतर ब्रोकर्स ग्राहक गमावत होते, तिथे ICICI Securities मात्र अपवाद ठरला. मे महिन्यात कंपनीने ३,१५८ नवीन ग्राहकांची भर घातली, ज्यामुळे त्यांची एकूण ग्राहक संख्या १९.५० लाखांपर्यंत पोहोचली. पारंपरिक बँकिंग-सपोर्ट असलेल्या ब्रोकरेज फर्म्सचा विश्वासार्हतेवर परिणाम झाला असावा, असं निरीक्षण आहे.
ग्राहक घटण्यामागची कारणं काय आहेत?
बाजार विश्लेषकांच्या मते, सध्या जी घट झाली आहे ती एक प्रकारचा “cooling-off phase” मानली जाते. याचा अर्थ असा की, सततच्या जोरदार वाढीनंतर बाजारात स्थिरता आणि थोडीशी घसरण दिसून येते.
इतर संभाव्य कारणं:
-
बाजारात मंदीचे वातावरण : शेअर बाजारात सध्या जोखीम टाळण्याचा कल दिसतो आहे.
-
गुंतवणूकदारांमध्ये वाढलेली सावधगिरी : अलिकडच्या अस्थिरतेमुळे अनेक छोटे गुंतवणूकदार सावध झाले आहेत.
-
F&O (फ्युचर्स अॅन्ड ऑप्शन्स) मध्ये नवीन नियमन : ट्रेडिंगसाठी लागणाऱ्या वाढीव मार्जिन, नियमनातील बदल यांचा परिणाम अॅक्टिव्ह ट्रेडर्सवर झाला आहे.
-
स्वस्त ब्रोकरेजपेक्षा सुरक्षितता महत्त्वाची : कमी ब्रोकरेजपेक्षा बँकिंगशी संलग्न प्लॅटफॉर्मवरील विश्वास वाढताना दिसतो आहे.
पुढे काय? IPO सीझनमुळे बदल होण्याची शक्यता
बाजारात जून महिन्यापासून अनेक नवीन IPOs येण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे डिस्काउंट ब्रोकर्सकडे पुन्हा ग्राहकांची गर्दी होऊ शकते, असा तज्ज्ञांचा अंदाज आहे. विशेषतः तरुण गुंतवणूकदार आणि अल्पकालीन नफा मिळवणारे ट्रेडर्स या IPO चा लाभ घेण्यासाठी पुन्हा सक्रिय होऊ शकतात.