आयफोन आणि आयपॅड सारख्या उत्पादक गोष्टी बनवणारी कंपनी ॲपल भारतात आपलं उत्पादन वाढवत आहे. या कंपनीने भारतात उत्पादन केंद्रांची स्थापना केली असून, त्याचा आणखी विस्तार करण्याचंही नियोजन आहे. भारत सरकारसोबत चाललेल्या सहकार्यामुळे कंपनीला स्थानिक उत्पादनात बरीच मदत झाली आहे. भारतातील उत्पादनाचा उद्देश केवळ स्थानिक गरजांपुरता मर्यादित न राहता, इतर आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठांसाठीही उत्पादन करणे हा आहे. त्यामुळे भारतातील उत्पादन केंद्रांची रणनीतिक भूमिका अधिकच महत्त्वाची बनते.
ट्रम्प यांचं वादग्रस्त वक्तव्य
अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ॲपलला भारतात उत्पादन केंद्र न उभारण्याचा सल्ला दिला आहे. त्यांनी कंपनीचे सीईओ टिम कूक यांच्याशी बोलताना स्पष्टपणे म्हटलं की, “भारत हा जगातील सर्वाधिक शुल्क आकारणारा देश आहे आणि तेथे विक्री करणे कठीण आहे.” त्यांनी यावर भर देत सांगितले की भारत स्वतःची काळजी घेऊ शकतो आणि ॲपलने आपले उत्पादन प्रकल्प अमेरिकेतच उभारावेत. ट्रम्प यांनी या मुद्द्यावर आपल्या स्पष्ट भूमिकेचा पुनरुच्चार करत, भारतासारख्या परकीय देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करणे अमेरिकेच्या हिताच्या विरोधात असल्याचं म्हटलं.
भारत सरकारला ॲपलचं आश्वासन
डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या या वक्तव्यानंतरही ॲपल कंपनीने भारत सरकारला आश्वस्त केलं आहे की त्यांची भारतासाठीची गुंतवणूक योजना यथास्थित सुरू राहणार आहे. सीएनबीसी टीव्ही १८च्या अहवालानुसार, ॲपलने भारत सरकारला खात्री दिली आहे की भारत हा त्यांच्या उत्पादनासाठी एक महत्त्वाचा केंद्रबिंदू राहणार आहे. कंपनीने भारतात आपलं उत्पादन अधिक मजबूत करण्यासाठी तसेच स्थानिक भागीदारांसोबत सहकार्य वाढवण्यासाठी कटिबद्ध असल्याचं स्पष्ट केलं आहे.
भारतीय इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगाचा आत्मविश्वास
या साऱ्या घडामोडींच्या पार्श्वभूमीवर भारतातील इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगाचा आत्मविश्वास कायम आहे. इलेक्ट्रॉनिक इंडस्ट्रीज असोसिएशन ऑफ इंडियाचे (ईएलसीआयएनए) सरचिटणीस राजू गोयल यांनी ट्रम्प यांच्या वक्तव्याला फारसं गांभीर्याने न घेता ते केवळ राजकीय आणि वैयक्तिक भूमिकेचं प्रतीक असल्याचं सांगितलं. त्यांचं म्हणणं आहे की, “कदाचित या वक्तव्यामुळे काहीसा प्रभाव पडेल, पण दीर्घकालीन चित्रात त्याचा फारसा परिणाम होणार नाही.” त्यांनी आशा व्यक्त केली की, अमेरिकेच्या धोरणांमध्येही वेळेनुसार लवचिकता आणि बदल संभव आहेत.
जागतिक व्यापार आणि राजकारणातील संघर्ष
या संपूर्ण प्रकरणातून जागतिक व्यापार आणि राजकारण यामधील संघर्ष उघड होतो. एकीकडे बहुराष्ट्रीय कंपन्या त्यांच्या उत्पादनासाठी वेगवेगळ्या देशांमध्ये स्थळनिवड करत आहेत, तर दुसरीकडे राजकीय नेते स्थानिक उद्योगांच्या हितासाठी जागतिक स्तरावर दबाव टाकत आहेत. ट्रम्प यांच्या भारतविरोधी वक्तव्यामुळे हे स्पष्ट होतं की जागतिक व्यापार केवळ अर्थकारणावरच नव्हे तर राजकारणावरही मोठ्या प्रमाणावर अवलंबून आहे. ॲपल सारख्या कंपन्या या दोन्ही आघाड्यांवर संतुलन साधण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
या घटनाक्रमावरून असं दिसतं की, भारताने जागतिक उत्पादन साखळीत आपली जागा मजबूत केली आहे आणि मोठ्या कंपन्यांसाठी तो एक विश्वसनीय भागीदार म्हणून उदयास येत आहे. अशा स्थितीत राजकीय दबाव असूनही ॲपलची भारतावरील निष्ठा कायम राहणं हे भारतासाठी एक सकारात्मक संकेत आहे.