भारताच्या ‘ऑपरेशन सिंदूर’ नंतर उद्भवलेल्या भारत-पाकिस्तान तणावाच्या पार्श्वभूमीवर, तुर्कस्तानने पाकिस्तानला दिलेला खुला पाठिंबा भारतीय जनतेसाठी धक्कादायक ठरला. भारताने केलेल्या लष्करी कारवाईनंतरही तुर्कस्तानने स्पष्टपणे पाकिस्तानच्या बाजूने भूमिका घेतल्यामुळे, भारतीय समाज माध्यमांवर आणि पर्यटन उद्योगात तीव्र प्रतिक्रिया उमटल्या. ही भूमिका भारताच्या सार्वभौमत्वाच्या विरोधात असल्याचे अनेक भारतीय नागरिक आणि प्रवासी मानू लागले. त्यामुळे तुर्कस्तानविरोधात जनतेत असंतोष निर्माण झाला आणि याचा परिणाम थेट त्यांच्या पर्यटन व विमानसेवा उद्योगावर झाला.
तुर्की एअरलाइन्सवर पडलेला आर्थिक परिणाम
तुर्की एअरलाइन्सच्या शेअरमध्ये गेल्या एका महिन्यात तब्बल १०.५५ टक्क्यांची घसरण झाली आहे. ही घसरण अचानक नव्हे, तर भारतातील मोठ्या प्रमाणातील उड्डाण रद्द केल्यामुळे घडलेली आहे. ‘ऑपरेशन सिंदूर’नंतर भारतीय प्रवाशांनी तुर्कस्तानकडे जाण्याच्या बुकिंगमध्ये मोठी घट केली. मेक माय ट्रिपच्या आकडेवारीनुसार, तुर्कस्तानच्या दिशेने होणाऱ्या बुकिंगमध्ये तब्बल ६० टक्क्यांची घट झाली असून, रद्दीकरणाच्या प्रमाणात २५० टक्क्यांची वाढ नोंदवली गेली आहे. याचा परिणाम केवळ एअरलाइन्सच नाही, तर एकूण तुर्कस्तानच्या अर्थव्यवस्थेवरही होत आहे.
भारतीय पर्यटकांची आर्थिक ताकद
तुर्कस्तानसाठी भारत हा एक महत्त्वाचा पर्यटन बाजार राहिला आहे. ईज माय ट्रिपचे अध्यक्ष निशांत पिट्टी यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, २०२३ मध्ये तब्बल २.८७ लाख भारतीय पर्यटकांनी तुर्कस्तानला भेट दिली होती. २०२२ मध्ये हा आकडा २.३ लाख होता, म्हणजेच वर्षभरात सुमारे २५% वाढ नोंदवण्यात आली होती. प्रत्येक भारतीय पर्यटकाने सरासरी १२०० ते १५०० डॉलर (सुमारे १,०२,००० ते १,२८,००० रुपये) इतका खर्च केल्याचा अंदाज आहे. एकूण मिळकतीच्या दृष्टीने पाहिल्यास, २०२३ मध्ये भारतीय प्रवाशांनी तुर्कस्तानमध्ये ३५० ते ४०० दशलक्ष डॉलर्स (सुमारे ३,००० कोटी रुपये) खर्च केला होता. त्यामुळे भारतीय पर्यटक गमावणं, तुर्कस्तानसाठी फार मोठा आर्थिक झटका ठरतोय.
शेअर बाजारातील दबाव आणि संभाव्य परिणाम
तुर्की एअरलाइन्सचे शेअर्स ३१२.७५ तुर्की लीरावरून २७९.७५ लीरापर्यंत घसरले. ही घसरण ही तात्कालिक भावनिक प्रतिक्रिया नसून, व्यापारी विश्लेषकांच्या मते यामागे ठोस आर्थिक कारणे आहेत. प्रॉफिटमार्ट सिक्युरिटीजचे रिसर्च हेड अविनाश गोरक्षकर यांनी सांगितले की, भारतीय प्रवाशांची फ्लाइट कॅन्सलेशन्स ही या घसरणीचे मुख्य कारण आहे. याशिवाय, भारतातून होणाऱ्या नव्या बुकिंगवरही थेट परिणाम झाल्यामुळे तुर्की एअरलाइन्सच्या उत्पन्नात घट होण्याची शक्यता अधिक आहे. आगामी तिमाही निकालांनंतर या शेअर्समध्ये आणखी घसरण होऊ शकते, असेही त्यांनी सूचित केले आहे.