पोस्ट ऑफिसची रिकरिंग डिपॉझिट (RD) योजना ही एक अत्यंत लोकप्रिय आणि सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे, जी दरमहा थोडी-थोडी बचत करून मोठा निधी तयार करण्याची संधी देते. योजनेत गुंतवणूकदार दरमहा ठराविक रक्कम भरत जातात आणि पाच वर्षांनंतर त्यांना व्याजासह संपूर्ण रक्कम परत मिळते. सध्या पोस्ट ऑफिस RD वर ६.७% व्याजदर लागू आहे, जो तुलनेने चांगला परतावा देणारा मानला जातो. ही योजना विशेषतः अशा लोकांसाठी उपयुक्त आहे ज्यांना गुंतवणुकीत कोणताही जोखीम नको आणि नियमित बचतीतून निधी उभारायचा आहे.
प्री-मॅच्युअर क्लोजरची चूक टाळा: व्याजदरावर होतो मोठा परिणाम
पोस्ट ऑफिस RD योजना ५ वर्षांसाठी निश्चित असते. परंतु, काही वेळा आर्थिक अडचणींमुळे लोक मॅच्युरिटीपूर्वी आपले खाते बंद करतात. हीच सर्वात मोठी चूक ठरू शकते. नियमानुसार, जर तुम्ही RD खाते तीन वर्षांपूर्वी बंद केले, तर तुमचं व्याज संपूर्णपणे नाकारलं जातं. आणि जर तुम्ही तीन वर्षांनंतर पण मॅच्युरिटीच्या आधी बंद केलं, तर तुम्हाला फक्त पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग अकाऊंटप्रमाणे ४% व्याज दिलं जातं. म्हणजे तुम्ही ६.७% च्या ऐवजी केवळ ४% व्याज मिळवता, ज्यामुळे २.७% पर्यंत तुमचा परतावा कमी होतो.
प्री-मॅच्युअर क्लोजर कधी करता येतो?
जर तुमच्यावर खरंच गरजेचा प्रसंग आला असेल आणि RD खाते बंद करावं लागत असेल, तर नियमांनुसार खाते उघडल्यापासून तीन वर्षांनंतरच तुम्ही प्री-मॅच्युअर क्लोजर करू शकता. त्याआधी प्री-क्लोजर परवानगी नाही. याशिवाय, जर तुम्ही मॅच्युरिटीच्या अगदी काही दिवस आधी RD बंद केली, तरी तुम्हाला फक्त सेव्हिंग अकाऊंटप्रमाणे कमी व्याज मिळेल. त्यामुळे RD योजना सुरू करताना तुम्हाला खात्रीने पैसे ५ वर्षे गुंतवता येतील, याचा विचार करूनच पुढे जाणं महत्त्वाचं आहे.
एक्स्टेंशन पर्याय : मुदतीनंतरही खाते सुरू ठेवण्याची संधी
RD योजनेची आणखी एक खासियत म्हणजे, जर गुंतवणूकदार इच्छित असेल, तर तो आपलं RD खाते ५ वर्षांनंतरही एक्स्टेंड करू शकतो. यासाठी पोस्ट ऑफिसमध्ये विलंब न करता अर्ज करावा लागतो. महत्त्वाचं म्हणजे, जेव्हा हे खाते वाढवलं जातं, तेव्हा त्याला मूळ खात्याचा व्याज दरच लागू होतो, नव्याने जाहीर झालेला दर नाही. हे खाते कधीही बंद करता येऊ शकतं, परंतु जर ते पूर्ण एका वर्षासाठी सुरू नसेल, तर तुम्हाला फक्त पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग अकाऊंट व्याजदर (सध्या ४%) मिळतो. त्यामुळे, एक्स्टेंडेड खातं किमान एक, दोन किंवा तीन वर्षे चालू ठेवूनच बंद करण्याचा विचार फायदेशीर ठरतो.
आरडी कोण उघडू शकतो? वयोमर्यादा आणि इतर अटी
पोस्ट ऑफिसमध्ये RD खाते उघडण्याची प्रक्रिया सोप्या आणि पारदर्शक अटींवर आधारित आहे. १८ वर्षांवरील कोणतीही व्यक्ती स्वतःसाठी हे खाते उघडू शकते. याशिवाय, पालक आपल्या मुलांच्या नावाने खाते उघडू शकतात. जर मुलाचं वय १० वर्षांपेक्षा अधिक असेल आणि त्याला स्वाक्षरी करता येत असेल, तर तो देखील स्वत:च्या नावाने खाते उघडू शकतो. शिवाय, दोन ते तीन जण मिळून जॉइंट अकाऊंट उघडू शकतात. ही लवचिकता आणि पारदर्शकता पोस्ट ऑफिस RD योजनेला अधिक लोकप्रिय बनवते.