रिझर्व्ह बँकेने सलग दुसऱ्यांदा रेपो दरात कपात केल्यामुळे बँकांनी ठेवींवरील (एफडी) व्याजदर कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यामुळे पारंपरिक एफडीमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्यांसाठी परतावा घटण्याची शक्यता आहे. पंजाब नॅशनल बँक, येस बँक, कॅनरा बँक, कोटक महिंद्रा बँक, इक्विटास आणि शिवालिक स्मॉल फायनान्स बँक या आघाडीच्या बँकांनी आधीच आपले एफडी व्याजदर खाली आणले आहेत. या पार्श्वभूमीवर गुंतवणूकदारांसाठी पोस्ट ऑफिसच्या टाइम डिपॉझिट (टीडी) योजनेचा विचार करणे अधिक फायदेशीर ठरत आहे. सुरक्षितता, स्थिरता आणि तुलनेत अधिक व्याजदर ही या योजनेची वैशिष्ट्ये आहेत.
पोस्ट ऑफिस टीडी विरुद्ध बँक एफडी: कोण देते जास्त परतावा?
सध्या ५ वर्षांच्या मुदतीच्या पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिटवर ७.५% दराने व्याज दिलं जात आहे. त्याच्या तुलनेत बँक एफडी ६.५% ते ७.१% दराने व्याज देत आहेत. या आकड्यांवरून स्पष्ट होते की पोस्ट ऑफिस टीडी गुंतवणूकदारांना बँक एफडीपेक्षा अधिक परतावा देते. याशिवाय, पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिटवर कोणताही टीडीएस (Tax Deducted at Source) लागू होत नाही, म्हणजेच संपूर्ण व्याज रक्कम गुंतवणूकदाराला प्राप्त होते. दुसरीकडे, बँक एफडीवर व्याज करपात्र असून त्यावर टीडीएस लागू होतो.
तसेच, पोस्ट ऑफिसची योजना ही सरकारकडून पूर्णपणे सुरक्षित असते, जेव्हा बँक एफडीमध्ये केवळ ५ लाख रुपयांपर्यंतच संरक्षण मिळते – तेही बँक बुडाल्यास विमा योजनेअंतर्गत. त्यामुळे, जोखीम टाळून खात्रीशीर परतावा हवा असल्यास पोस्ट ऑफिस टीडी एक विश्वसनीय पर्याय ठरतो.
कोणासाठी योग्य आहे पोस्ट ऑफिस टीडी योजना?
ज्यांना जोखमीपासून दूर राहून निश्चित आणि सुरक्षित परताव्याची गरज आहे, अशा गुंतवणूकदारांसाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त आहे. निवृत्त व्यक्ती, मध्यमवर्गीय गुंतवणूकदार, गृहिणी किंवा दीर्घकालीन निधी साठवणारे यांच्यासाठी ही योजना खास लाभदायक आहे. पोस्ट ऑफिस टीडीमध्ये १, २, ३ आणि ५ वर्षांच्या मुदतीचे पर्याय उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे आपल्या गरजेनुसार कालावधी निवडण्याचाही पर्याय मिळतो.
जरी पोस्ट ऑफिसच्या योजनांमध्ये काही प्रमाणात मॅन्युअल प्रक्रिया असल्यामुळे सुरुवातीला थोडी अडचण जाणवू शकते, तरी आता इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक या डिजिटल प्लॅटफॉर्ममुळे ही प्रक्रिया अधिक सुलभ होत चालली आहे. हेही लक्षात घेणं महत्त्वाचं आहे की, टीडी खरेदी करण्यासाठी विशेष आर्थिक साक्षरतेची गरज नसते, त्यामुळे नवशिक्या गुंतवणूकदारांसाठीही हा उत्तम पर्याय आहे.