फेसबुक, व्हॉट्सअॅप आणि इन्स्टाग्रामच्या मूळ कंपनी मेटाला एक मोठा कायदेशीर धोका सामोरा जावं लागणार आहे. अमेरिकेतील वॉशिंग्टनमध्ये अँटीट्रस्ट खटल्याची सुनावणी चालू आहे, ज्यामुळे मेटाला व्हॉट्सअॅप आणि इन्स्टाग्राम हे दोन्ही प्रमुख प्लॅटफॉर्म विकावं लागू शकतात. याचे कारण म्हणजे कंपनीने मार्केटमधील स्पर्धा कमी करण्यासाठी हे प्लॅटफॉर्म खरेदी केले होते, असं यूएस कॉम्पिटिशन अँड कन्झ्युमर वॉच डॉगचे आरोप आहेत.
अँटीट्रस्ट खटला आणि मेटाची अडचण
मेटाने इन्स्टाग्राम २०१२ मध्ये १ बिलियन डॉलरमध्ये आणि व्हॉट्सअॅप २०१४ मध्ये २२ बिलियन डॉलरमध्ये खरेदी केले होते. यूएसचे अँटीट्रस्ट कायदा बाजारातील स्पर्धा वाढवण्याचे सुनिश्चित करतो आणि मेटावर या खरेदीमुळे स्पर्धा कमी केल्याचा आरोप आहे. फेडरल ट्रेड कमिशन (FTC) ने हे खरेदी करार मंजूर केले असले तरी, या करारामुळे होणारे परिणाम कंपनीवर लक्ष ठेवण्याची आवश्यकता आहे. त्यामुळे जर FTC या खटल्यात मेटाला दोषी ठरवते, तर झुकेरबर्ग यांना इन्स्टाग्राम आणि व्हॉट्सअॅप विकण्याची कठोर भूमिका घ्यावी लागू शकते.
झुकेरबर्ग आणि शेरिल सँडबर्ग यांची चौकशी
या खटल्याच्या सुनावणीदरम्यान, मेटाचे सीईओ मार्क झुकेरबर्ग आणि माजी सीओओ शेरिल सँडबर्ग यांना चौकशीसाठी बोलावले जाऊ शकते. यासोबतच, खटला ६ आठवड्यांहून जास्त काळ चालण्याची शक्यता आहे. वँडरबिल्ट लॉ स्कूलमधील अँटीट्रस्टच्या प्राध्यापक रेबेका हॉ एलेन्सवर्थ यांच्या मते, झुकेरबर्ग यांनी इन्स्टाग्रामची स्पर्धा कमी करण्यासाठी फेसबुक विकत घेतलं. त्याचे कारण म्हणजे फेसबुकला स्पर्धात्मक फायदा मिळवणे आणि इन्स्टाग्रामसारख्या लोकप्रिय प्लॅटफॉर्मवर नियंत्रण ठेवणे.
झुकेरबर्गचा युक्तिवाद
झुकेरबर्ग आणि मेटा कंपनीच्या वकिलांनी या खटल्यात युक्तिवाद केला आहे की, इन्स्टाग्रामच्या खरेदीने यूजर्सच्या अनुभवात सुधारणा केली आहे. मेटाचे म्हणणे आहे की, इन्स्टाग्राम आणि व्हॉट्सअॅपच्या खरेदीमुळे मार्केटमधील स्पर्धा कमी झाली नाही, उलट यूजर्सला अधिक चांगला अनुभव दिला आहे. त्यांचे युक्तिवाद असे आहेत की हेतू हा प्रासंगिक नाही, आणि कंपनीने हे प्लॅटफॉर्म त्यांच्या कार्यप्रदर्शनात सुधारणा करण्यासाठी खरेदी केले होते, म्हणून त्याला अँटीट्रस्ट कायद्याच्या दृष्टीने दोषी ठरवणं योग्य नाही.
काय होईल पुढे?
या खटल्याची सुनावणी आणि परिणाम मेटा आणि त्याच्या भविष्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरू शकतात. जर FTC मेटावर खटला जिंकली, तर मार्क झुकेरबर्गला इन्स्टाग्राम आणि व्हॉट्सअॅप दोन्ही विकण्याची किंवा त्यांचा कार्यभार काढून घेण्याची स्थिती निर्माण होईल. यामुळे मेटाच्या पुढील धोरणांमध्ये मोठे बदल होऊ शकतात.