मुंबई: गणेशोत्सव हा मुंबईकर आणि कोकणवासीयांसाठी एक सांस्कृतिक उत्सव आहे, जो दरवर्षी मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. या काळात लाखो चाकरमानी आपल्या मूळ गावी, विशेषतः कोकणात, आपल्या कुटुंबासोबत गणपतीचे स्वागत करण्यासाठी परततात. रेल्वे, एसटी आणि खासगी वाहनांद्वारे हा प्रवास केला जातो, परंतु रेल्वेला नेहमीच सर्वाधिक पसंती मिळते. यंदा गणेशोत्सवासाठी रेल्वे आरक्षण ६० दिवस आधी खुले होणार असून, त्यासाठी आता केवळ १५ दिवस शिल्लक आहेत. चाकरमान्यांनी या संधीचा लाभ घेण्यासाठी वेळीच नियोजन करणे आवश्यक आहे.
आरक्षणासाठी वेळीच नियोजन आवश्यक
गणेशोत्सवासह इतर सणासुदींमध्ये, जसे की शिमगा आणि उन्हाळी सुट्ट्या, रेल्वे आणि एसटी आरक्षण तात्काळ फुल होतात. यामुळे प्रवाशांना अनेकदा तिकीट मिळवण्यासाठी धडपड करावी लागते. यंदा चाकरमान्यांनी गणेशोत्सवाच्या प्रवासासाठी आगाऊ नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे. रेल्वेचे आरक्षण खुले झाल्यावर काही तासांतच तिकीटे संपतात, त्यामुळे प्रवाशांनी तात्काळ ऑनलाइन किंवा रेल्वे स्थानकांवर आरक्षणाची प्रक्रिया पूर्ण करावी.
चाकरमान्यांसमोरील आव्हाने
मुंबईहून कोकणात जाणाऱ्या चाकरमान्यांची संख्या लाखोंच्या घरात आहे. मात्र, अपुऱ्या नियोजनामुळे आणि मर्यादित जागांमुळे प्रवाशांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागतो. गणेशोत्सवाच्या काळात रेल्वे तिकीट मिळवणे हे एक मोठे आव्हान बनते. गेल्या काही वर्षांत, आरक्षण प्रक्रिया सुरू होताच काही मिनिटांतच सर्व जागा बुक होतात, ज्यामुळे अनेकांना खासगी वाहनांचा किंवा इतर पर्यायांचा आधार घ्यावा लागतो.
रेल्वे आणि एसटी प्रशासनाची तयारी
रेल्वे आणि एसटी प्रशासन गणेशोत्सवाच्या काळात प्रवाशांच्या सोयीसाठी विशेष व्यवस्था करते. मध्य, पश्चिम आणि कोकण रेल्वे मार्गावर जादा गाड्या सोडल्या जातात, तसेच एसटीच्या जादा फेऱ्यांचेही आयोजन केले जाते. यंदा गणेशोत्सवासाठी अशा विशेष गाड्या आणि बसेसची व्यवस्था करण्यात येत आहे, जेणेकरून प्रवाशांचा प्रवास सुखकर आणि सुरक्षित होईल. तरीही, प्रवाशांनी या सेवांचा लाभ घेण्यासाठी लवकरात लवकर आरक्षण करणे गरजेचे आहे.
आरक्षणाची तारीख आणि महत्त्व
यंदा श्री गणेश चतुर्थी २७ ऑगस्ट २०२५ रोजी साजरी होणार आहे. त्यानुसार, रेल्वेचे आगाऊ आरक्षण २० जूनपासून सुरू होण्याची शक्यता आहे. गणेशोत्सवासाठी गावी जाणारे चाकरमानी १९ ऑगस्टपासून प्रवासाला सुरुवात करतील. त्यामुळे ६० दिवस आधी, म्हणजेच २० जून रोजी, इच्छित गाडीचे आरक्षण करता येईल. प्रवाशांनी या तारखेची नोंद घेऊन वेळेत आरक्षण करावे, जेणेकरून गणेशोत्सवाचा आनंद कुटुंबासोबत साजरा करता येईल.