SIP की RD? तुमच्या पैशांचा खरा ‘बाहुबली’ कोण, जो तुम्हाला कोट्यधीश बनवेल?

बचतीपासून गुंतवणुकीकडे: तुमचा प्रवास

आपण सर्वजण महिन्याच्या उत्पन्नातून काही रक्कम बाजूला काढून बचत करतो, पण खरी चूक याच ठिकाणी होते – ही बचत योग्य ठिकाणी गुंतवली जाते का? याच प्रश्नाचं उत्तर शोधताना आपल्यासमोर दोन प्रमुख पर्याय येतात – RD (रिकरिंग डिपॉझिट) आणि SIP (सिस्टेमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन). दोघांची रचना, धोका, परतावा आणि उपयुक्तता वेगळी असते. या लेखात आपण या दोन्ही पर्यायांमध्ये नेमकं काय वेगळं आहे, ते सविस्तर पाहणार आहोत.

रिकरिंग डिपॉझिट (RD): सुरक्षिततेचा पर्याय

रिकरिंग डिपॉझिट हा पारंपरिक गुंतवणुकीचा प्रकार असून बँका व पोस्ट ऑफिसद्वारे ही सेवा दिली जाते. यात दरमहा एक निश्‍चित रक्कम विशिष्ट कालावधीसाठी जमा केली जाते आणि या रकमेवर ठरावीक व्याज मिळतं. व्याजदर सध्या साधारणपणे ६% ते ७.५% दरम्यान असतो.

RD ची सर्वात मोठी ताकद म्हणजे त्यातील “सुरक्षितता”. तुमची मुद्दल आणि त्यावर मिळणारे व्याज दोन्ही निश्चित असते. त्यामुळे जे लोक कोणतीही जोखीम न घेता स्थिर रक्कम मिळवू इच्छितात, त्यांच्यासाठी RD हा एक आदर्श पर्याय ठरतो. या गुंतवणुकीत तुम्हाला सुरुवातीपासूनच माहिती असते की तुम्हाला मॅच्युरिटीवेळी किती परतावा मिळणार आहे.

SIP: जोखमीचा मार्ग पण भरघोस परताव्याचं शक्यतासुद्धा

SIP म्हणजे म्युच्युअल फंडांमध्ये दरमहा एक निश्चित रक्कम गुंतवण्याचा शिस्तबद्ध मार्ग. या गुंतवणुकीत तुमचे पैसे शेअर बाजार, बॉण्ड्स, किंवा इतर वित्तीय साधनांमध्ये गुंतवले जातात. त्यामुळे SIP मधून मिळणारा परतावा बाजाराच्या कामगिरीवर अवलंबून असतो.

SIP ची खासियत म्हणजे त्यातील “कंपाउंडिंग इफेक्ट” – म्हणजेच व्याजावर व्याज मिळणं. दीर्घकालीन गुंतवणुकीत हे गुणधर्म तुम्हाला कोट्यधीश बनवू शकतात. सरासरी परतावा दर १२% ते १५% पर्यंत असू शकतो. मात्र, या परताव्याची खात्री देता येत नाही, कारण जोखीम कायम असते.

उदाहरणातून समजून घ्या: १० वर्षांचा फरक

समजा तुम्ही १० वर्षांसाठी दरमहा ₹५,००० गुंतवले:

• RD (७% व्याज): मॅच्युरिटीवेळी मिळणारी रक्कम सुमारे ₹८.७ लाख

• SIP (१२% सरासरी परतावा): मिळणारी रक्कम सुमारे ₹११.६ लाख

यामध्ये स्पष्ट आहे की SIP मधून अधिक परतावा मिळू शकतो, पण तेवढी जोखीम घेण्याची तयारीही लागते.

सुरक्षितता vs जोखीम

RD मध्ये जोखीम जवळपास शून्य असते. बँका आणि पोस्ट ऑफिस ही संस्थात्मक पातळीवर विश्वासार्ह असल्यामुळे गुंतवणूकदार निर्धास्त राहू शकतात. याउलट SIP मध्ये तुमची गुंतवणूक बाजाराशी थेट जोडलेली असल्याने त्यात उतार-चढाव होतात. पण हे लक्षात ठेवायला हवं की, बाजारातील अस्थिरता ही लांब पल्ल्यात कमी होऊ शकते, आणि जर चांगले फंड निवडले तर फायदा मोठा असतो.

कोणासाठी कोणता पर्याय?

RD योग्य आहे:

• जेव्हा गुंतवणुकीचा कालावधी कमी (१ ते ३ वर्षे) असतो.

• जोखीम घेण्याची क्षमता नाही.

• उद्देश आहे निश्चित परतावा मिळवणं.

SIP योग्य आहे:

• जेव्हा गुंतवणुकीचा कालावधी ५ वर्षांपेक्षा अधिक असतो.

• थोडी जोखीम घेण्याची तयारी आहे.

• उद्देश आहे मोठा निधी निर्माण करणं – उदा. निवृत्ती नियोजन, शिक्षण खर्च, घर खरेदी.