आजच्या आर्थिक अनिश्चिततेच्या युगात म्हातारपणासाठी नियोजन करणे अत्यंत आवश्यक आहे. भारत सरकारने सुरू केलेली अटल पेन्शन योजना (Atal Pension Yojana – APY) हा अशाच उद्देशाने राबवलेला एक प्रभावी उपक्रम आहे. फक्त दररोज ₹7 इतक्या अल्प बचतीतूनही तुम्ही आपल्या भविष्याची आर्थिक सुरक्षितता निश्चित करू शकता. सध्या या योजनेचा लाभ घेत असलेल्या नागरिकांची संख्या तब्बल 7.60 कोटींवर पोहोचली आहे.
काय आहे अटल पेन्शन योजना?
अटल पेन्शन योजना ही केंद्र सरकारची एक हमीदार पेन्शन योजना आहे. ही योजना 18 ते 40 वयोगटातील असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी सुरू करण्यात आली होती, परंतु आज कोणताही भारतीय नागरिक यामध्ये सामील होऊ शकतो. या योजनेअंतर्गत सहभागी झालेल्या व्यक्तीला 60 व्या वर्षानंतर दरमहा ₹1000 ते ₹5000 पर्यंत निश्चित पेन्शन मिळते.
महत्त्वाचे म्हणजे, जर सहभागी व्यक्तीचा मृत्यू झाला, तर ही पेन्शन त्याच्या जोडीदाराला मिळते. नंतर दोघांचाही मृत्यू झाल्यास जमा झालेली रक्कम नामनिर्देशित व्यक्तीला दिली जाते. त्यामुळे ही योजना केवळ निवृत्ती नाही, तर कुटुंबाच्या भविष्यासाठीही सुरक्षाकवच ठरते.
योजनेतील सहभाग आणि विकास
2024-25 या आर्थिक वर्षात 1.17 कोटी नवीन सहभागी अटल पेन्शन योजनेत सामील झाले आहेत. त्यापैकी 55 टक्के महिला असून हे महिलांच्या आर्थिक समावेशनाचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे. एकूण योजनेत सहभागी असलेल्यांची संख्या आता 7.60 कोटींवर पोहोचली आहे. योजनेखालील व्यवस्थापनाखालील मालमत्ता (AUM) आता ₹44,780 कोटींच्या पुढे गेली आहे.
अत्यंत महत्त्वाचे म्हणजे, आतापर्यंत या योजनेवर सरासरी वार्षिक परतावा 9.11% इतका आहे, जो एका हमीदर योजनेसाठी उल्लेखनीय आहे.
केवळ ₹7 रोज गुंतवून ₹5000 पेन्शन कसे?
जर तुम्ही 18 वर्षांचे असाल, आणि अटल पेन्शन योजनेत दरमहा ₹210 (म्हणजेच दररोज ₹7) गुंतवले, तर 60 वर्षांनंतर तुम्हाला दरमहा ₹5000 पेन्शन मिळू शकते. अर्थात, पेन्शनची रक्कम ही तुमच्या वयावर आणि दरमहा केलेल्या योगदानावर अवलंबून असते.
उदाहरणार्थ:
-
18 वय – ₹210 प्रति महिना – ₹5000 पेन्शन
-
25 वय – ₹376 प्रति महिना – ₹5000 पेन्शन
-
35 वय – ₹902 प्रति महिना – ₹5000 पेन्शन
अटल पेन्शन योजनेचे फायदे
-
हमीदार पेन्शन – सरकार तुमच्यासाठी किमान पेन्शनची हमी देते.
-
जोखिममुक्त योजना – तुमचा पैसा केंद्र सरकारच्या देखरेखीखाली सुरक्षित आहे.
-
पार्टनरला संरक्षण – मृत्यूनंतर जोडीदारालाही पेन्शन मिळते.
-
नामनिर्देशित लाभ – दोघांचाही मृत्यू झाल्यास रक्कम वारसास दिली जाते.
-
कर सवलत – 80C अंतर्गत प्रीमियमवर कर सवलत दिली जाते.
-
सुलभ अर्ज प्रक्रिया – जवळच्या बँकेत, पोस्ट ऑफिसमध्ये किंवा ऑनलाईन अर्ज करता येतो.