गुगलचा वापर आज कोण नाही करत? प्रत्येक व्यक्तीला गुगलचा सर्च इंजिन, ईमेल, आणि अन्य सेवांचा अनुभव असतोच. मात्र, एका व्यक्तीला गुगलच्या डोमेनवर अधिकार मिळवण्याचा एक विलक्षण अनुभव आला होता. हा किस्सा २०१५ सालातील आहे, ज्यामध्ये एक भारतीय व्यक्ती सन्मय वेद यांनी गूगल डोमेन “google.com” खरेदी केल्याचा दावा केला.
डोमेन “google.com” चा खरेदी एक अपवादात्मक घटना
सन्मय वेद, जे गुगलमध्ये काम करत होते, २९ सप्टेंबर रोजी रात्री उशिरा गुगलवर सर्च करत होते. या शोधाच्या दरम्यान, त्यांना हे लक्षात आलं की, google.com डोमेन उपलब्ध आहे. या डोमेनसाठी ती तांत्रिकदृष्ट्या उपलब्ध असली तरी, त्यांना असं वाटलं की त्यांना हे डोमेन मिळणार नाही. म्हणूनच त्यांनी स्वतःच्या क्रेडिट कार्डद्वारे १२ डॉलर म्हणजेच ८०४ रुपये काढले आणि हा डोमेन नोंदवला. नंतर गुगल डोमेनच्या मालिकेच्या नावावर सन्मय वेद दिसू लागले.
गुगलचा तांत्रिक दोष: गुगल डोमेनच्या मालकीचा प्रश्न
याचवेळी एक तांत्रिक चूक किंवा ग्लिच घडली होती. गुगलच्या डोमेन, जे आज गुगलच्या नियंत्रणाखाली आहेत, त्यात “google.com”, “google.in” आणि इतर विविध प्रकारचे डोमेन नोंदवले गेले होते. सन्मय वेदने ज्यावेळी google.com डोमेन खरेदी केले, त्यावेळी गुगलच्या सुरक्षात्मक प्रक्रियेमध्ये काही तांत्रिक दोष उत्पन्न झाला होता, ज्यामुळे त्या डोमेनला तो मिळवू शकला.
गुगलची प्रतिक्रिया आणि सन्मय वेदला दिलेलं बक्षीस
तथापि, हे घडून गेल्यानंतर गुगलला समजलं की डोमेनची मालकी चुकीच्या व्यक्तीकडे गेली आहे. मात्र, सन्मयने याबाबत तांत्रिक दोष अलर्ट केल्यामुळे, गुगलने त्याला ६००६ डॉलर्स (सुमारे ४.०७ लाख रुपये) बक्षीस दिलं. यानंतर गुगलला समजलं की सन्मय वेद हे रकमेसाठी काही अनोख्या उद्दिष्टासाठी विचार करत आहेत. तेव्हा गुगलने सन्मयला दुसऱ्या रक्कमेच्या रूपात दुप्पट रक्कम दिली.
सन्मय वेदची पारदर्शकता आणि समाजसेवा:
सन्मय वेद यांनी ही रक्कम भारतातील एका शाळेला दान करण्याचा निर्णय घेतला. त्याच्या कर्तृत्वामुळे गुगलने त्याच्या कार्याची अधिक प्रशंसा केली. सन्मयच्या या निर्णयामुळे गुगलने त्याला अतिरिक्त रक्कम दिली. यामुळे सन्मय वेद ने फक्त एक तांत्रिक त्रुटी शोधलीच नाही, तर ते एका योग्य उद्देशासाठी वापरण्याचा निर्णय घेतला.
गुगलचे कायदेशीर उपाय आणि भविष्यवाणी
जर सन्मय वेदने डोमेन न दिला असता, तर कायदेशीर लढाई लागली असती आणि गुगलच्या वकीलांनी शक्यत: त्याच्याविरुद्ध लढाई जिंकली असती. परंतु, सन्मयच्या तांत्रिक दक्षतेमुळे गुगलने एका सभ्य मार्गाने याचा निवारण केला.