RBIचं जम्बो गिफ्ट! रेपो दरात कपात, आता घराचं कर्ज होणार आश्चर्यकारक स्वस्त!

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) पुन्हा एकदा कर्जदारांसाठी दिलासादायक पाऊल उचलले आहे. पतधोरण समितीच्या ४ ते ६ जूनदरम्यान पार पडलेल्या बैठकीत RBIने रेपो दरात ०.५० टक्क्यांची जम्बो कपात करण्याचा निर्णय घेतला. यामुळे आता रेपो रेट ५.५० टक्क्यांवर आला आहे. RBIचे गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी शुक्रवारी ही घोषणा केली. या निर्णयाचा थेट परिणाम म्हणजे बँकांना कमी दराने कर्ज मिळणार असून कर्ज स्वस्त होणार आहे. विशेषतः गृहकर्जदारांचा मासिक हप्ता म्हणजेच EMI लक्षणीय प्रमाणात कमी होणार आहे.

गृहकर्ज स्वस्त होणार – EMI कमी होण्याचा अंदाज

RBIच्या या निर्णयामुळे गृहकर्जाचे व्याजदर ७.७५ टक्क्यांपेक्षा खाली येण्याची शक्यता आहे. अनेक बँका त्यांच्या कर्जदरांना RBIच्या रेपो दराशी जोडत असल्याने (RLLR आधारित कर्ज) ही कपात थेट ग्राहकांपर्यंत पोहोचते. विशेषतः नवीन कर्ज घेणारे आणि विद्यमान ग्राहक ज्यांचे कर्ज फ्लोटिंग दरावर आहे, त्यांना याचा त्वरित फायदा होतो.

ईएमआय कायम ठेवून कालावधी कमी केल्यास किती बचत?

मान्य करा की व्याजदर ८.५% वरून ७.५% झाला, आणि ग्राहकांनी त्यांच्या EMI मध्ये बदल न करता तीच रक्कम भरत राहण्याचा निर्णय घेतला, तर त्यांनी मोठ्या प्रमाणावर व्याज वाचवता येईल आणि कर्जाची मुदतही कमी होईल. खालील उदाहरणे हे स्पष्ट करतात.

• ₹१ लाख कर्ज घेतल्यास, ८६७.८२ रुपयांच्या EMIवर एकूण व्याज ₹१,०८,२७८ असेल. नवीन दरानुसार ते ₹७७,४०० वर येईल, म्हणजे ₹३०,८७८ इतकी बचत होईल आणि मुदत ३६ महिन्यांनी कमी होईल.

• ₹२५ लाखच्या कर्जावर जवळपास ₹७.७२ लाखांची बचत होईल.

• ₹५० लाख किंवा ₹१ कोटीसारख्या उच्च कर्जरकमेवर ही बचत १५ लाखांपासून ३० लाखांपर्यंत पोहोचू शकते.

याचा अर्थ असा की फक्त EMI चालू ठेवूनही, ग्राहक आपलं कर्ज ३ वर्षांनी लवकर फेडू शकतात आणि लाखो रुपये व्याजात वाचवू शकतात.

रेपो दर कपात – यंदाचा ट्रेंड

साल २०२५ मध्ये RBIने आतापर्यंत तीनदा रेपो दरात कपात केली आहे. फेब्रुवारी महिन्यात ६.५% वरून ६.२५%, नंतर एप्रिलमध्ये ६.२५% वरून ६.००%, आणि आता जूनमध्ये ५.५०% अशी कपात करण्यात आली आहे. त्यामुळे फक्त ६ महिन्यांमध्ये एकूण १ टक्क्यांची कपात झाली आहे. ही मालिका ५ वर्षांनंतर प्रथमच पाहायला मिळते.

FD धारकांसाठी नाराज करणारी बातमी

कर्जदर जरी कमी झाले असले तरी FD वर व्याज कमी होण्याची शक्यता आहे. RBIच्या रेपो दर कपातीचा परिणाम मुदत ठेवांवरील (फिक्स्ड डिपॉझिट) व्याजावरही होतो. खालील तक्ता याचे उदाहरण देतो:

• ₹१ लाख FDवर आधी ६.५% व्याजाने ₹६,५०० मिळत होते, आता ते ₹६,००० होईल – म्हणजे ₹५०० कमी.

• ₹१० लाख FDवर ₹५,००० ची घट.

FD धारकांसाठी ही बातमी निराशाजनक असली तरी, सरकारचा उद्देश आहे आर्थिक क्रियाशीलता वाढवणे, कर्ज घेणे सुलभ करणे आणि गुंतवणुकीला चालना देणे.

चलनविषयक धोरण समितीचा निर्णय

RBIची सहा सदस्यीय चलनविषयक धोरण समिती (Monetary Policy Committee) हीच रेपो दरात बदल करण्याचा निर्णय घेते. या बैठकीत पाच सदस्यांनी कपातीच्या बाजूने मतदान केले. गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी स्पष्ट केले की सध्याच्या आर्थिक घडामोडी आणि महागाई नियंत्रणात आल्याच्या पार्श्वभूमीवर ही पावले उचलण्यात आली आहेत.