क्रेडिट स्कोअर हा तुमच्या आर्थिक विश्वासार्हतेचा आरसा असतो. कर्ज मंजुरीपासून क्रेडिट कार्ड मिळवण्यापर्यंत अनेक वित्तीय व्यवहारांमध्ये याची भूमिका महत्त्वाची असते. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, प्रत्येक भारतीय नागरिकाला वर्षातून एकदा मोफत क्रेडिट रिपोर्ट मिळवण्याचा अधिकार आहे. ही सुविधा तुम्ही मोबाईलवर किंवा संगणकावर ऑनलाइन मोफत मिळवू शकता.
क्रेडिट स्कोअर म्हणजे काय आणि तो का महत्त्वाचा आहे?
क्रेडिट स्कोअर हा तीन अंकी क्रमांक (300 ते 900) असतो, जो तुमच्या क्रेडिट इतिहासावर आधारित असतो. हा स्कोअर जितका जास्त तितकी तुमची पत क्षमता अधिक चांगली मानली जाते.
750 किंवा त्याहून अधिक क्रेडिट स्कोअर – चांगला मानला जातो आणि कमी व्याजदरात कर्ज मिळण्याची शक्यता वाढते.
600 पेक्षा कमी स्कोअर – कमी पत क्षमता दर्शवतो आणि कर्ज मंजुरीसाठी अडचणी येऊ शकतात.
बँका, फायनान्स कंपन्या आणि क्रेडिट कार्ड कंपन्या तुम्हाला कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड देण्यापूर्वी तुमच्या क्रेडिट स्कोअरचा विचार करतात.
फ्री मध्ये क्रेडिट स्कोअर कसा तपासायचा? (Step-by-Step प्रक्रिया)
तुम्ही तुमचा फ्री क्रेडिट स्कोअर CIBIL, Equifax, Experian आणि CRIF High Mark सारख्या मान्यताप्राप्त क्रेडिट ब्युरोच्या अधिकृत वेबसाइटवर तपासू शकता.
स्टेप 1: अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
सर्वप्रथम तुम्हाला खालीलपैकी कोणत्याही अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल:
-
CIBIL (TransUnion CIBIL) – www.cibil.com
-
Experian India – www.experian.in
-
Equifax India – www.equifax.co.in
-
CRIF High Mark – www.crifhighmark.com
स्टेप 2: साइन अप करा आणि माहिती भरा
-
वेबसाइटवर “Check Free Credit Score” किंवा “Get Free Credit Report” या पर्यायावर क्लिक करा.
-
नंतर तुमचे नाव, ईमेल, मोबाईल नंबर, जन्मतारीख, पॅन कार्ड नंबर आणि पत्ता यासारखी माहिती प्रविष्ट करा.
-
सत्यापनासाठी तुम्हाला तुमच्या मोबाईल किंवा ईमेलवर OTP येईल, तो टाकून प्रक्रिया पूर्ण करा.
स्टेप 3: तुमच्या क्रेडिट इतिहासाची पडताळणी करा
-
तुम्हाला तुमच्या आर्थिक व्यवहारांशी संबंधित काही प्रश्न विचारले जातील, जसे की तुम्ही घेतलेली कर्जे किंवा क्रेडिट कार्डची माहिती.
-
हे प्रश्न योग्यरीत्या उत्तरे द्या, जेणेकरून तुमच्या क्रेडिट स्कोअरचा अचूक अहवाल मिळू शकेल.
स्टेप 4: क्रेडिट रिपोर्ट डाउनलोड करा
-
प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर तुम्ही तुमचा क्रेडिट स्कोअर पाहू शकता आणि तो PDF स्वरूपात डाउनलोड करू शकता.
-
वर्षातून एकदाच मोफत अहवाल मिळतो, त्यानंतर अतिरिक्त तपासणीसाठी काही शुल्क भरावे लागू शकते.
क्रेडिट स्कोअर सुधारण्यासाठी उपयुक्त टिप्स
जर तुमचा क्रेडिट स्कोअर कमी असेल तर तो सुधारण्यासाठी पुढील उपाय करा:
कर्ज आणि क्रेडिट कार्डचे बिल वेळेवर भरा – उशीर केल्यास क्रेडिट स्कोअरवर परिणाम होतो.
क्रेडिट कार्डची क्रेडिट मर्यादा (Credit Utilization Ratio) कमी ठेवा – तुमची क्रेडिट मर्यादा 30% पेक्षा कमी वापरण्याचा प्रयत्न करा.
नवीन कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड सतत अर्ज करू नका – वारंवार अर्ज केल्यास क्रेडिट स्कोअरवर वाईट परिणाम होतो.
जुने क्रेडिट अकाउंट बंद करू नका – तुमचा जुना क्रेडिट इतिहास जास्त असेल तर तुमचा क्रेडिट स्कोअर मजबूत राहतो.
CIBIL किंवा इतर क्रेडिट ब्युरोमधील चुकांची दुरुस्ती करा – चुकीची माहिती असल्यास त्वरित तक्रार करा.