CDSL ला मिळणार जबरदस्त स्पर्धा! NSDL चा IPO लाँच, गुंतवणूकदारांसाठी सुवर्णसंधी?

नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरी लिमिटेड (NSDL) शेअर बाजारात पहिल्यांदाच आपली एन्ट्री करत आहे. ३० जुलै २०२५ पासून या कंपनीचा इनिशियल पब्लिक ऑफर (IPO) गुंतवणुकीसाठी खुला झाला असून, १ ऑगस्टपर्यंत तो उपलब्ध असेल. लिस्टिंगनंतर NSDL ची थेट स्पर्धा सेंट्रल डिपॉझिटरी सर्व्हिसेस (इंडिया) लिमिटेड – CDSL या एकमेव सूचीबद्ध डिपॉझिटरी कंपनीशी होणार आहे.

NSDL आणि CDSL यांच्यातील प्रमुख स्पर्धात्मक बाबी

• डिपॉझिटरी पार्टनर्स (DPs) ची संख्या

• प्रोसेसिंग सिस्टम्स आणि तंत्रज्ञानातील नवकल्पना

• ग्राहक सेवा आणि पोहोच

• बाजारातील विश्वासार्हता आणि पारदर्शकता

या सर्व निकषांवर NSDL आणि CDSL यांच्यात स्पर्धा होणार आहे. CDSL सध्या एकमेव सूचीबद्ध डिपॉझिटरी आहे आणि यामुळेच NSDL चा IPO गुंतवणूकदारांच्या विशेष लक्षात आहे.

NSDL IPO चे तपशील – प्राईज बँड, लॉट आणि गुंतवणूक रक्कम

• प्राईज बँड: ₹760 ते ₹800 प्रति शेअर

• लॉट साइज: 18 शेअर्स

• किमान गुंतवणूक (Retail): ₹14,400

• कमाल लॉट (Retail): 13 लॉट्स (234 शेअर्स) – अंदाजे ₹1.87 लाख

• कर्मचाऱ्यांसाठी विशेष सूट: प्रति शेअर ₹76 ची सवलत

• IPO कालावधी: 30 जुलै ते 1 ऑगस्ट 2025

NSDL IPO चे मूल्यांकन – ग्रे मार्केटमधील स्थिती काय?

NSDL चा शेअर सध्या अनलिस्टेड मार्केटमध्ये सुमारे ₹1025 च्या दराने व्यवहार करत आहे. म्हणजेच, त्याचा ग्रे मार्केट प्रीमियम (GMP) सुमारे ₹225 आहे, जो सुमारे 28% चा संभाव्य लिस्टिंग गेन सूचित करतो.

विशेष म्हणजे, जून 2025 मध्ये NSDL चे अनलिस्टेड शेअर्स ₹1275 च्या आसपास व्यवहार करत होते. त्या तुलनेत सध्याचा IPO प्राईज बँड जवळपास 20% ने स्वस्त ठरतो, जे गुंतवणूकदारांसाठी आकर्षक संधी मानले जाते.

IPO अंतर्गत आरक्षण – कोणासाठी किती शेअर्स?

• QIB (Institutional Investors): 50% हिस्सा राखीव

• NII (Non-Institutional Investors): 15% हिस्सा राखीव

• Retail Investors: 35% हिस्सा राखीव

एकूण इश्यू आकार: ₹4011.60 कोटी
एकूण शेअर्स: 5.01 कोटी
प्रकार: पूर्णतः Offer for Sale (OFS) – म्हणजे कंपनीला निधी मिळणार नाही, फक्त विद्यमान भागधारक आपला हिस्सा विकणार आहेत.

इतिहासातील संदर्भ – स्वस्त प्राईज बँड ठरतोय का यशस्वी फॉर्म्युला?

हे पहिल्यांदाच घडत नाही की एखाद्या कंपनीचा प्राईज बँड अनलिस्टेड शेअर प्राइसपेक्षा कमी ठेवला गेला आहे. याआधीही HDB Financial, Tata Technologies, UTI AMC, AGS Transact आणि PolicyBazaar (PB Fintech) यांच्याबाबतीत हे पाहायला मिळाले आहे. बहुतेक वेळा, अशा कंपन्यांच्या शेअर्सनी लिस्टिंगनंतर चांगला परतावा दिला आहे.

गुंतवणूकदारांसाठी निरीक्षण

1. NSDL चा ब्रँड आणि व्यावसायिक विश्वासार्हता मजबूत आहे.

2. CDSL शी थेट स्पर्धा असल्यामुळे गुंतवणूकदारांचे लक्ष आकर्षित होते.

3. IPO पूर्णतः OFS असल्यामुळे कंपनीच्या विस्तारासाठी निधी उभारण्यात येणार नाही.

4. लिस्टिंग गेनच्या दृष्टीने GMP सकारात्मक आहे, पण दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी CDSL च्या तुलनेत तांत्रिक तुलना करणे आवश्यक.