डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या आयात शुल्कासंबंधीच्या घोषणेमुळे संपूर्ण जगभरातील शेअर बाजारांमध्ये प्रचंड गोंधळाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. या निर्णयाचे परिणाम केवळ अमेरिकेपुरते मर्यादित राहिले नाहीत, तर भारतासह अनेक आशियाई देशांनाही मोठा आर्थिक धक्का बसला आहे. भारतीय शेअर बाजारात आजची मोठी घसरण ‘Black Monday’ म्हणून ओळखली जाऊ शकते.
भारतीय शेअर बाजारात ऐतिहासिक घसरण
आजच्या व्यवहाराच्या सुरुवातीलाच सेन्सेक्स तब्बल ३३०० अंकांनी आपटून ७१,९०० च्या आसपास पोहोचला. याचप्रमाणे, निफ्टीनेही ११०० अंकांची घसरण नोंदवत २१,८०० च्या पातळीवर घसरला. या घसरणीचा सर्वाधिक फटका बँकिंग शेअर्सना बसला, जिथे बँक निफ्टी २००० अंकांनी कोसळला. मिडकॅप कंपन्यांचे शेअर्सही वाचले नाहीत; निफ्टी मिडकॅप १०० निर्देशांक ३४०० अंकांनी घसरत ४७,२४९ पर्यंत खाली आला. बाजारातील अस्थिरतेचे प्रमाण इतके वाढले की इंडिया व्हीआयएक्स (Volatility Index) तब्बल ५६ टक्क्यांनी वाढला.
अमेरिकेतील घसरणीचा जागतिक बाजारांवर परिणाम
ट्रम्प यांच्या टॅरिफ घोषणेनंतर सलग तीन दिवस अमेरिकन शेअर बाजारात मोठी घसरण झाली. डाऊ जोन्स २२३१ अंकांनी आणि नॅसडॅक ९६२ अंकांनी कोसळले. यामुळे जागतिक बाजारांमध्ये तणाव निर्माण झाला आणि आशियाई शेअर बाजारदेखील कोसळले. गिफ्ट निफ्टीने ९०० अंकांची घसरण नोंदवली तर जपानचा निक्केई ६ टक्क्यांनी म्हणजेच सुमारे २३०० अंकांनी घसरला. शुक्रवारी अमेरिकन बाजारात शेवटची व्यवहाराची वेळ ६ महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर होती, जे ५ वर्षांतील सर्वात मोठी घसरण मानली जात आहे.
एफआयआय विक्रीचा धक्का
शेअर बाजारात घसरणीचा आणखी एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदार (FIIs) यांची सततची विक्री. सलग पाचव्या दिवशी एफआयआयने कॅश मार्केट, निर्देशांक आणि शेअर फ्युचर्समध्ये एकूण ९५२५ कोटी रुपयांचे शेअर्स विकले. याच वेळी देशांतर्गत गुंतवणूकदारांनी (DIIs) देखील १७२० कोटी रुपयांची विक्री केली, ज्यामुळे बाजारात विक्रीचा दबाव वाढतच गेला.
जागतिक आर्थिक परिस्थितीचे भीषण चित्र
आजच्या घसरणीसाठी अनेक जागतिक घटक जबाबदार आहेत. चीनने अमेरिकन उत्पादनांवर ३४ टक्क्यांचे अतिरिक्त शुल्क जाहीर करून व्यापार युद्ध अधिक तीव्र केले आहे. क्रूड ऑइलच्या किंमती ६३ डॉलरच्या जवळ पोहोचल्या आहेत, तर सोन्याच्या किंमती ३००० डॉलरच्या खाली आल्या आहेत. बेस मेटल्स आणि क्रिप्टोकरन्सीमध्येही मोठी घसरण झाली आहे. यूएस बाँड यील्ड ३.९ टक्क्यांच्या खाली घसरला असून ही ७ महिन्यांतील नीचांकी पातळी आहे. याशिवाय, ट्रम्प आणि फेडरल रिझर्व्हचे अध्यक्ष पॉवेल यांच्यातील सार्वजनिक शाब्दिक चकमक बाजारावर तणाव निर्माण करणारी ठरली.
फ्युचर मार्केटमधील नकारात्मक संकेत
व्यवसाय चालू होण्याच्या आधीच अमेरिकन फ्युचर मार्केटमध्ये मोठी घसरण दिसून आली. डाऊ फ्युचर्स १२०० अंकांनी घसरला, नॅसडॅक फ्युचर्स ८०० अंकांनी खाली आला, आणि S&P फ्युचर्स ४ टक्क्यांनी घसरून ५००० च्या खाली पोहोचला. हे संकेत पुढील व्यवहारही नकारात्मक राहण्याची शक्यता दर्शवतात.