फ्लॅट मोठा की फसवणूक मोठी? करोडो खर्चूनही घर झालं ‘हातचं राख’!

कोरोनानंतर घर खरेदीचा कल का बदलला?

कोरोना महामारीनंतर संपूर्ण जीवनशैली बदलली आणि त्याचा मोठा परिणाम रिअल इस्टेट क्षेत्रावर झाला. वर्क फ्रॉम होमच्या संकल्पनेमुळे लोकांना त्यांच्या घरातच ऑफिस स्पेस लागू लागली. त्यामुळे अधिक जागा हवी, हे घर खरेदीदारांचे प्राथमिक निकष बनले. परिणामी, मोठ्या फ्लॅट्सची मागणी वाढली आणि बरेच जण ५०-६० लाखाच्या बजेटमधून बाहेर पडून कोटींच्या फ्लॅट्सकडे वळले.

परंतु खरी परिस्थिती काय आहे?

बिल्डरांनी जाहिरातीत दाखवलेला फ्लॅटचा आकार वाढला असला, तरी खरेदीदारांना प्रत्यक्षात मिळणारी राहण्यायोग्य जागा – म्हणजेच कार्पेट एरिया – कमी होत चालली आहे. याचं कारण म्हणजे लोडिंग टक्केवारीत झालेली मोठी वाढ.

लोडिंग म्हणजे कॉमन एरियाज – जिने, गॅलरी, लिफ्ट लाबी, गार्डन, क्लबहाऊस, पार्किंग इत्यादी – यांचा समावेश असलेला अतिरिक्त भाग, जो फ्लॅटच्या बिलामध्ये धरला जातो. ही लोडिंग इतकी वाढली आहे की ग्राहकांनी मोठ्या फ्लॅटसाठी अधिक पैसे दिले, तरी घर प्रत्यक्षात लहानच मिळत आहे.

प्रमुख शहरांमध्ये किती वाढलं लोडिंग?

अ‍ॅनारॉकच्या अहवालानुसार, २०१९ मध्ये सरासरी लोडिंग ३१% होती, पण २०२४ च्या पहिल्या तिमाहीत ती ४०% वर पोहोचली आहे.

लोडिंग वाढल्यानं घर खरेदीदारांना कसा तोटा?

उदाहरणार्थ, एखाद्या फ्लॅटचा सुपर बिल्ट-अप एरिया १,३०० स्क्वे. फूट आहे, पण त्याचा कार्पेट एरिया केवळ १,००० स्क्वे. फूट आहे, म्हणजेच ३०% लोडिंग. लोडिंग ४०% वर गेलं तर त्या १,३०० स्क्वे. फूटमधून केवळ ९३०-९५० स्क्वे. फूटच वापरता येतो. उरलेला सर्व भाग कॉमन एरियात जातो. यामुळे जास्त रक्कम भरूनही प्रत्यक्षात घर लहानच राहते.

बिल्डर लोडिंग का वाढवत आहेत?

“आजचा ग्राहक फक्त फ्लॅटच नाही, तर संपूर्ण प्रोजेक्टचा अनुभव विकत घेतो.”

रिअल इस्टेट विश्लेषकांच्या मते, खरेदीदार आता भव्य लॉबी, स्विमिंग पूल, फिटनेस सेंटर, मल्टीपर्पज हॉल, लँडस्केप गार्डन यांसारख्या सुविधांची मागणी करतात. यासाठी अधिक जागा लागते आणि ती जागा फ्लॅटच्या किमतीमध्येच समाविष्ट केली जाते. त्यामुळे ‘सुपर बिल्ट-अप’ एरिया वाढतो, पण कार्पेट एरिया कमी राहतो.

काय करावं घर खरेदी करताना?

1. कार्पेट एरिया विचारून घ्या – जाहिरातीत दाखवलेला सुपर बिल्ट-अप एरिया न बघता नेमका राहण्यायोग्य कार्पेट किती आहे, हे स्पष्ट करून घ्या.

2. लोडिंग टक्केवारी जाणून घ्या – बिल्डरने किती लोडिंग घेतली आहे याची स्पष्ट माहिती मागवा.

3. आरईआरए वेबसाइटवर तपासणी करा – महाराष्ट्र RERA किंवा संबंधित राज्यांच्या वेबसाइटवर फ्लॅटची अचूक माहिती मिळते.

4. किंमत आणि एरियाचा योग्य ताळमेळ पाहा – अधिक पैसे देऊन लहान घर नको असेल, तर पर्याय शोधा.