तुमचा फ्लॅट खरंच १२०० स्क्वेअर फूट आहे का? ‘लोडिंग फॅक्टर’ची खरी कथा वाचल्याशिवाय घर खरेदी करू नका!

घर घेताना लाखो रुपयांचं नुकसान टाळण्यासाठी ‘ही’ माहिती जरूर वाचा

जर तुम्ही फ्लॅट खरेदी करण्याच्या विचारात असाल किंवा सध्या त्या प्रक्रियेत असाल, तर ‘लोडिंग फॅक्टर’ या संज्ञेचं महत्त्व लक्षात घेणं अत्यावश्यक आहे. बहुतांश ग्राहकांना या शब्दाचा अर्थ स्पष्ट नसतो आणि त्यामुळे त्यांच्या माहितीअभावी ते कमी जागेसाठी अधिक पैसे मोजतात.

सुपर बिल्ट-अप आणि लोडिंग फॅक्टर यांचं नातं काय?

घर खरेदी करताना जेव्हा आपल्याला एखाद्या फ्लॅटचं एकूण क्षेत्रफळ १२०० चौरस फूट सांगितलं जातं, तेव्हा आपल्याला वाटतं की आपल्याला इतकी संपूर्ण लिव्हिंग स्पेस मिळेल. प्रत्यक्षात मात्र कार्पेट एरिया — म्हणजे तुम्ही प्रत्यक्ष वापरू शकणारी जागा — कदाचित फक्त ८०० ते ८५० चौरस फूट असते. बाकीचा फरक म्हणजे लोडिंग, जो ग्राहकाच्या खिशावर परिणाम करणारा परंतु वापरात न येणारा भाग असतो.

लोडिंग फॅक्टर म्हणजे काय?

लोडिंग फॅक्टर म्हणजे त्या सार्वजनिक जागांचा एकूण भाग, जो प्रत्येक फ्लॅटच्या सुपर बिल्ट-अप एरियामध्ये समाविष्ट केला जातो. यामध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश होतो:

लिफ्ट आणि लिफ्ट लॉबी
जिने (पायऱ्या)
कॉरिडोर्स
क्लब हाऊस, जिम, स्विमिंग पूल, गार्डन, कम्युनिटी हॉल
काही वेळा पार्किंग एरियाही

तुमच्या फ्लॅटचा कार्पेट एरिया ८०० स्क्वेअर फूट असेल आणि लोडिंग फॅक्टर ३०% असेल, तर सुपर बिल्ट-अप एरिया असा मोजला जाईल:

सुपर बिल्ट-अप एरिया = ८०० + (८०० × ३०%) = १०४० स्क्वेअर फूट

जर बिल्डरने दर ठरवले असतील ८,००० रुपये प्रति चौरस फूट, तर तो १०४० × ८००० = ₹८३.२ लाख आकारेल. प्रत्यक्षात मात्र तुम्ही फक्त ८०० स्क्वेअर फूट जागा वापरणार आहात.

ही माहिती का लपवली जाते?

फ्लॅट मोठा वाटावा म्हणून बिल्डर्स मोठा सुपर बिल्ट-अप आकडा सांगतात.
युनिट किंमत कमी दाखवून सौदा आकर्षक बनवला जातो.
उदाहरणार्थ, बिल्डर ₹८००० चौरस फूट ऐवजी ₹६८०० चौरस फूट असा दर दाखवतो, पण लोडिंग वाढवतो.
अनेक खरेदीदार फक्त एकूण क्षेत्रफळ पाहून निर्णय घेतात, त्यामध्येच फसवणूक होते.

RERA काय सांगते?

रेरा (Real Estate Regulatory Authority) नुसार, प्रत्येक रिअल इस्टेट प्रकल्पामध्ये ग्राहकाला फक्त कार्पेट एरियावर आधारित दर दाखवणं बंधनकारक आहे. मात्र प्रत्यक्ष व्यवहारात आजही अनेक बिल्डर सुपर बिल्ट-अप एरियावर आधारित दर देतात, आणि लोडिंग फॅक्टरबद्दल खुलंपणे माहिती देत नाहीत.

काय करावं?

घर घेण्याआधी कार्पेट एरिया, बिल्ट-अप आणि सुपर बिल्ट-अप एरियामधील फरक समजून घ्या.
लोडिंग फॅक्टर किती आहे हे स्पष्टपणे विचारून घ्या.
प्रत्येक प्रस्तावित रकमेचं ब्रेकअप मागवा – म्हणजे तुम्ही कायसाठी किती पैसे मोजता हे कळेल.
शक्यतो RERA नोंदणीकृत प्रकल्प निवडा, जिथे पारदर्शकता अधिक आहे.