दीर्घकालीन गुंतवणूक करताना गुंतवणूकदार अनेकदा अशा योजनेचा विचार करतात जी सुरक्षितही असेल आणि फायद्याचीही. अशावेळी दोन प्रमुख पर्याय समोर येतात — पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड (PPF) आणि म्युच्युअल फंड SIP. दोन्ही योजनेत दीर्घ मुदतीत चांगली रक्कम जमा होऊ शकते, पण परताव्याच्या बाबतीत दोघांमध्ये खूप फरक आहे.
PPF: स्थिरता आणि सरकारी हमी
PPF ही सरकारी हमी योजना असून, यामध्ये गुंतवणुकीला शासकीय संरक्षण मिळतं. या योजनेत आपण कमाल ₹१.५ लाख प्रतिवर्ष गुंतवू शकतो. या रकमेवर सध्या ७.१% व्याजदर दिला जातो, जो दर ३ महिन्यांनी बदलू शकतो, पण तो बाजारातील अस्थिरतेवर आधारित नसतो.
-
गुंतवणूक कालावधी: १५ वर्षे (वाढवता येतो ५ वर्षांच्या कालावधीत)
-
मॅच्युरिटी अमाउंट: ₹४०,६८,२०९
-
एकूण गुंतवणूक: ₹२२,५०,०००
-
व्याजातून मिळणारी रक्कम: ₹१८,१८,२०९
-
करसवलत: ईईई (Exempt-Exempt-Exempt) – गुंतवणूक, व्याज आणि परतावा तीनही टप्प्यांवर करमुक्त
PPF हे खासकरून जोखीम टाळणाऱ्यांसाठी उत्तम पर्याय आहे. स्थिर परतावा आणि करसवलतीमुळे PPF हे सुरक्षिततेच्या दृष्टीने एक आदर्श योजना मानली जाते.
SIP: जास्त परताव्याची क्षमता, पण जोखमीसह
SIP (Systematic Investment Plan) म्हणजे म्युच्युअल फंडात नियमित गुंतवणुकीचा एक मार्ग. SIP ही बाजाराशी निगडित योजना असल्याने त्यात जोखीम असते, मात्र दीर्घकालीन दृष्टिकोन ठेवला तर परतावा अधिक मिळू शकतो. १२% सरासरी वार्षिक परतावा मानला गेला आहे, जो वास्तविक परिस्थितीनुसार कमी-जास्त होऊ शकतो.
-
गुंतवणूक कालावधी: १५ वर्षे (लवचिकता अधिक)
-
मॅच्युरिटी अमाउंट: ₹५९,४९,१४२
-
एकूण गुंतवणूक: ₹२२,५०,०००
-
व्याजातून मिळणारी रक्कम: ₹३६,९९,१४२
-
करप्रणाली: दीर्घकालीन भांडवली नफा (LTCG) लागू होतो (₹१ लाखापर्यंत नफा करमुक्त)
SIP चा फायदा म्हणजे रुपयाच्या सरासरी खर्चाचा (Rupee Cost Averaging) लाभ. बाजार चढ-उतार करत असला तरी नियमित गुंतवणूक केल्याने दीर्घकाळात अधिक चांगला परतावा मिळण्याची शक्यता असते. मात्र, त्यासाठी धैर्य आणि सातत्य आवश्यक आहे.
PPF vs SIP – तुलनात्मक विश्लेषण
निकष | PPF | SIP |
---|---|---|
जोखीम | अगदी कमी (सरकारी हमी) | मध्यम ते उच्च (बाजारनिहाय) |
व्याज / परतावा | ७.१% (स्थिर) | ~१२% (बाजाराच्या कामगिरीवर अवलंबून) |
मॅच्युरिटी रक्कम (१५ वर्षांत) | ₹४०.६८ लाख | ₹५९.४९ लाख |
करसवलत | EEE (पूर्णतः करमुक्त) | LTCG लागू (₹१ लाखापर्यंत नफा करमुक्त) |
लवचिकता | निश्चित मुदत, मर्यादित गुंतवणूक | पूर्ण लवचिक, कुठेही थांबता येते |