Indian Railway Rules : भारतीय रेल्वे आपल्या प्रवाशांच्या सोयीसाठी एसी डब्ब्यात प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना चादर, उशी आणि ब्लँकेट पुरवते. हा सुविधेचा एक भाग असून, प्रवासानंतर हे सामान परत करणे प्रवाशांची जबाबदारी आहे. पण काही प्रवासी हे साहित्य घरी घेऊन जातात, ज्यामुळे रेल्वेला मोठ्या प्रमाणावर आर्थिक नुकसान सहन करावे लागते. परंतु, असे करणे कायदेशीर गुन्हा आहे आणि यासाठी शिक्षेची तरतूद आहे.
कायद्याच्या दृष्टिकोनातून चोरीच!
भारतीय रेल्वेने प्रवाशांसाठी दिलेली चादर, उशी, ब्लँकेट, टॉवेल किंवा इतर साहित्य ही रेल्वेची मालमत्ता आहे, जी प्रवासादरम्यान वापरण्यासाठी पुरवली जाते. ही खासगी मालमत्ता नसल्याने प्रवास संपल्यानंतर ती परत करणे बंधनकारक आहे. जर कोणी हे साहित्य चोरी करीत असेल किंवा घरी घेऊन जात असेल, तर त्यावर कडक कारवाई केली जाऊ शकते.
रेल्वे संपत्ती अधिनियम, 1966 नुसार काय शिक्षा होऊ शकते ?
भारतीय रेल्वेच्या रेल्वे संपत्ती (अनधिकृत ताबा आणि गैरवापर) अधिनियम, 1966 नुसार रेल्वेच्या कोणत्याही संपत्तीची चोरी हा कायदेशीर गुन्हा आहे. जर कोणी ट्रेनमधील चादर, उशी किंवा ब्लँकेट चोरी करताना पकडला गेला, तर खालीलप्रमाणे शिक्षेची तरतूद आहे:
पहिल्यांदा पकडल्यास:
- 1 वर्ष तुरुंगवास किंवा
- ₹1000 पर्यंतचा दंड
- किंवा दोन्ही शिक्षांचा एकत्रित दंड होऊ शकतो.
दुसऱ्यांदा किंवा वारंवार चोरी करताना पकडल्यास:
- 5 वर्षांपर्यंतचा तुरुंगवास
- मोठ्या प्रमाणात दंड
- किंवा दोन्ही शिक्षांचा समावेश असू शकतो.
रेल्वेला होणारे नुकसान किती मोठे आहे?
तुम्हाला वाटत असेल की फक्त एक चादर किंवा उशी घरी नेल्याने काय होणार? पण जर हजारो प्रवासी असे करत असतील, तर हे नुकसान कोट्यवधी रुपयांमध्ये पोहोचू शकते. उदाहरणार्थ, 2017-18 मध्येच पश्चिम रेल्वे विभागात हजारो चादरी, ब्लँकेट आणि टॉवेल चोरीला गेले होते, ज्यामुळे रेल्वे प्रशासनाला मोठ्या आर्थिक नुकसानीला सामोरे जावे लागले होते.
रेल्वे प्रवाशांनी जबाबदारीने वागावे!
भारतीय रेल्वे आपल्या प्रवाशांना उत्तम सुविधा पुरवते. परंतु, त्याचा गैरवापर केल्यास प्रवाशांनाही त्याचा फटका बसू शकतो.
- चोरी पकडल्यास कायदेशीर कारवाई होऊ शकते,रेल्वेच्या इन्फ्रास्ट्रक्चर आणि सुविधा बिघडू शकतात,यामुळे तिकीट दर वाढण्याची शक्यता असते, कारण चोरीमुळे होणारे नुकसान भरून काढण्यासाठी खर्च वाढतो.
जबाबदार नागरिक बना!
प्रवास संपल्यानंतर चादर, उशी आणि ब्लँकेट परत द्या, रेल्वेच्या सुविधांचा सन्मान करा आणि गैरवापर टाळा, चोरी पकडल्यास होणाऱ्या कायदेशीर कारवाईपासून स्वतःला वाचवा.भारतीय रेल्वे आपल्या प्रत्येक प्रवाशाची काळजी घेत असते, त्यामुळे आपणही जबाबदार प्रवासी म्हणून आपली जबाबदारी पार पाडली पाहिजे.