Liquor Storage:- भारतातील मद्यविक्री आणि साठवणीकरीता कायदे अत्यंत कडक आहेत आणि व्यक्तीला केवळ ठराविक प्रमाणातच दारू घरात ठेवण्याची परवानगी आहे. दिल्ली उच्च न्यायालयाने २५ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या व्यक्तींसाठी हे प्रमाण निश्चित केले आहे. ज्यामुळे कायदेशीर साठवणुकीचे मर्यादित नियम असतात. त्यानुसार २५ वर्षांच्या व्यक्तीस ९ लिटर व्हिस्की, जिन, रम, किंवा वोडका घरात ठेवता येऊ शकतात.
तसेच, तीच व्यक्ती १८ लिटर बिअर आणि वाइन किंवा अल्कोपॉप्स देखील ठेवू शकते. या मर्यादांचा उद्देश कायदेशीर मद्य साठवण आणि वितरणाला नियंत्रित करणे आहे. यासोबतच, अधिक सदस्य असलेल्या घरांमध्ये दारूच्या साठवणुकीची मर्यादा त्या सदस्यसंख्येवर आधारित असते. उदाहरणार्थ, एकत्रित कुटुंबात अधिक सदस्य असल्यास त्यांना अधिक प्रमाणात दारू ठेवण्याची परवानगी दिली जाते.
कोर्टासमोर काय होते नेमके प्रकरण?
दिल्ली उच्च न्यायालयासमोर २००९ मध्ये आलेल्या एका प्रकरणात एका घरातून १३२ दारूच्या बाटल्या सापडल्या होत्या, ज्यात ५१.८ लिटर व्हिस्की, जिन, रम, वोडका, आणि ५५.४ लिटर बिअर समाविष्ट होती. हे सर्व प्रमाण कायदेशीर मर्यादेच्या आत होते.कारण त्या घरात २५ वर्षांपेक्षा जास्त वयाचे ६ पेक्षा जास्त सदस्य होते.
दिल्ली उत्पादन शुल्क कायद्यानुसार, घरातील लोकांच्या संख्येनुसार साठवलेली दारू कायदेशीर होती. अशा परिस्थितीत, पोलिसांनी छापेमारी केल्यानंतर आरोपींविरुद्ध कारवाई केली, पण न्यायालयाने त्यांचा एफआयआर रद्द करून आरोपींविरुद्ध कोणतीही कारवाई न करण्याचा निर्णय घेतला. या निर्णयामुळे स्पष्ट झाले की, जर घरातील साठवलेली दारू कायदेशीर मर्यादेत असेल तर त्यावर कारवाई केली जाऊ शकत नाही.
२००९ मध्ये पोलिसांना गुप्तचर माहिती मिळाल्यानंतर त्यांनी या कुटुंबाच्या घरावर छापा टाकला आणि त्यात भारतीय तसेच परदेशी ब्रँडच्या मद्याच्या बाटल्या जप्त केल्या. मात्र, न्यायालयाने ठरवले की या कुटुंबाने कायदेशीर मर्यादेतच दारू साठवली होती आणि त्यामुळे कोणतीही कारवाई करणे योग्य ठरले नाही. या प्रकरणाने एक महत्त्वपूर्ण मुद्दा उचलला, जो म्हणजे घरात दारू साठवण्यासाठी कायदेशीर मर्यादेचा पालन करण्याची गरज आहे.
घरात दारू ठेवण्याला कायद्याची मर्यादा
कायद्याने दिलेली ही मर्यादा मद्याच्या अवैध साठवणुकीला अडथळा आणते आणि घरांमध्ये कायदेशीरदृष्ट्या मद्य साठवणे शक्य बनवते. याचा उद्देश मद्याच्या साठवणुकीवरील नियंत्रण ठेवणे, कायदा-व्यवस्थेचे पालन करणे आणि मद्याचा अवैध व्यापार आणि वितरण रोखणे आहे. जर व्यक्ती या मर्यादेचे उल्लंघन करते, तर त्यावर कायदेशीर कारवाई होऊ शकते, जेणेकरून मद्यविक्री आणि साठवणुकीवरील कायदेशीर नियंत्रण शिस्तबद्ध राहील.