Success Story : मित्रांनो भारतात नोटबंदी झाल्यानंतर डिजिटल व्यवहाराला मोठी गती मिळाली आहे. आता ऑनलाइन पद्धतीने मोठ्या प्रमाणात वित्तीय व्यवहार केले जात आहेत. आता रोकड कॅशऐवजी (Cash) ऑनलाइन पद्धतीने पेमेंट करण्यासाठी लोक उत्सुक झाले आहेत. त्यामुळे लोकांचा वेळ वाचत आहे. ऑनलाईन पद्धतीने पेमेंट करण्यासाठी वेगवेगळ्या एप्लीकेशन देखील विकसित झाल्या आहेत.
यामध्ये पेटीएमचा (Paytm) देखील समावेश होतो. मित्रांनो आज पेटीएमचा वापर भारतात सर्वाधिक केला जातो. लिटल पद्धतीने पेमेंट करण्यासाठी ही एक विश्वासार्ह एप्लीकेशन म्हणून ओळखली जाते. मात्र ज्या अवलियाने पेटीएमची (Paytm Success Story) सुरुवात केली आहे त्या अवलियाला कॉलेजमध्ये असताना तुला इंग्रजी येत नाही म्हणून चेष्टा केली जात असत.
मात्र, या अवलियाने आजच्या घडीला आपल्या यशाने सर्वांची तोंड बंद केली असून करोडो रुपयांची कंपनी स्थापन करण्याचा बहुमान मिळवला आहे. अशा परिस्थितीत आज आपण पेटीएम संस्थापकाची यशोगाथा थोडक्यात जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत.
बर्‍याचदा यशस्वी लोकांमध्ये एक गोष्ट सामाईक असते की ते परिस्थितीपुढे झुकत नाहीत तर त्यांना कठोरपणे सामोरे जातात, प्रत्येक समस्येतून बाहेर पडतात आणि यश मिळवतात. पेटीएमचे मालक विजय शेखर शर्मा (Successful Person) हे देखील असेच आहेत. इंग्रजी भाषेवर प्रभुत्व नसल्यामुळे कॉलेजमध्ये त्यांची खिल्ली उडवली गेली. शाळेत हुशार असूनही केवळ इंग्रजी येत नव्हते म्हणून त्याला कॉलेजमध्ये बॅकबेंचर व्हावे लागले.
हिंदी मेडीयम मधून केले शिक्षण
हिंदी ही आपल्या देशात सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा असू शकते, पण एखादा विद्यार्थी हिंदी माध्यमातून शिकताना आढळला तर त्याला त्याच्या कमकुवत इंग्रजीमुळे अनेक वेळा थट्टेचा सामना करावा लागतो अन्यथा तो अस्खलित इंग्रजी बोलणाऱ्यांसमोर स्वत:ला कमी लेखतो. विजय शेखर शर्मा यांच्यासोबतही हे सर्व घडले. त्यांचा जन्म उत्तर प्रदेशातील अलीगढ येथील एका सामान्य कुटुंबात झाला. जिथे वडील शिक्षक होते आणि आई गृहिणी होती. त्यांनी शालेय शिक्षण हिंदी माध्यम शाळेतून पूर्ण केले.
इंग्रजीवर प्रभुत्व मिळवलं
शाळा संपल्यानंतर विजयने (Successful Businessmen) दिल्लीतील अभियांत्रिकी महाविद्यालयात प्रवेश घेतला. जिथे एकदा प्रोफेसरने त्याला प्रश्न विचारला आणि त्याला उत्तर देता आले नाही. कारण प्रश्न इंग्रजीत होता आणि विजयला काहीच समजत नव्हते. शाळेत नेहमी टॉपर असणारा विजय यानंतर बॅकबेंचर बनला. कॉलेजचे अनेक विद्यार्थी त्याची चेष्टा करायचे. पण त्याला इंग्रजी शिकण्यासाठी मदत करणारे काही मित्र होते. आता त्याचा जास्त वेळ वर्गापेक्षा ग्रंथालयात जात असे. त्यांनी अनेक मासिके वाचली. यशस्वी लोकांबद्दल जाणून घेतले.
व्यवसाय (Business Idea) सुरू केला
कॉलेजच्या दिवसांमध्ये, विजयच्या लक्षात आले की जेव्हा जेव्हा एखादा फॉर्म भरायचा असतो किंवा निकाल पाहायचा असतो तेव्हा विद्यार्थ्यांना तासनतास रांगेत उभे राहावे लागते. त्यामुळेच या समस्येतून सुटका होईल असे काहीतरी सुरू करण्याचा विचार त्यांनी केला. मग त्याने एका मासिकात मार्क अँड्रीसनची मुलाखत वाचली, ज्यातून त्याला इंटरनेटबद्दल बरेच काही कळले. त्यानंतर 1997 मध्ये त्यांनी Indiasite.net सुरू केले. अवघ्या दोन वर्षांत ही वेबसाईट खूप प्रसिद्ध झाली. त्यानंतर दोन वर्षांनी ते एका अमेरिकन कंपनीला (Business News) 10 लाख डॉलरला विकले गेले.
मासिकातून आणखी एक बिजनेस आयडिया मिळाली
फावल्या वेळात विजय अनेकदा फोर्ब्स आणि फॉर्च्युनसारख्या मासिकांच्या जुन्या प्रती वाचत असे. ज्यामध्ये त्यांनी सिलिकॉन व्हॅलीबद्दल वाचले आणि ते पाहून ते खूप प्रभावित झाले. त्यानंतर 2001 मध्ये त्यांनी One97 Communication नावाची कंपनी सुरू केली. सामान्य माहिती देणारी ही एक वेबसाईटच होती. ज्यामध्ये बातम्या, जोक्स, क्रिकेट स्कोअर, परीक्षेचा निकाल अशा गोष्टी होत्या. ही कंपनी नंतर पेटीएमची मूळ कंपनी बनली.
यशानंतरही अडचणी आल्या
विजयने आपला व्यवसाय सुरू केला असला तरी व्यवसाय वाढवण्यासाठी त्याच्याकडे पैसे नव्हते. मित्र आणि नातेवाईकांसमोर मदतीचा हात पुढे करूनही काम न झाल्याने त्यांनी बाजारातून 8 लाखांचे कर्ज घेतले, ज्यावर 24 टक्के व्याज भरायचे होते. मग त्याला एक व्यक्ती सापडली ज्याने त्याचे भविष्य बदलले. त्याला त्याची कंपनी व्यवस्थापित करायला दिली आणि विजयच्या कंपनीत नफा झाल्यास तो गुंतवणूक करेल असे सांगितले. आपल्या मेहनतीच्या जोरावर विजयने त्या कंपनीला तोट्यातून बाहेर काढले आणि नफ्यात आणले. त्यानंतर त्या व्यक्तीने विजयचे कर्ज फेडले आणि कंपनी चालवण्यासाठी गुंतवणूकही केली.
पेटीएमची सुरुवात अशी झाली
विजयने पाहिले की अगदी छोट्या कामासाठीही चिल्लर लागते. उदाहरणार्थ, जर किराणा विक्रेत्याला पैसे द्यावे लागतील तर रोख, जर वाहनधारकाला पैसे द्यायचे असतील तरी कॅश. म्हणूनच त्यांनी एक अॅप बनवण्याचा विचार केला, ज्यामुळे रोखीची समस्या जवळपास संपुष्टात येईल. 2010 मध्ये त्यांनी पेटीएमची पायाभरणी केली. ज्याद्वारे डीटीएच आणि पोस्टपेड रिचार्ज पूर्वी केले जात होते. हळूहळू त्यात नवनवीन फिचर्स जोडले गेले. मग अनेक प्रकारची बिले भरली जाऊ लागली. आणि आता या अॅपद्वारे सर्व प्रकारचे ऑनलाइन व्यवहार केले जातात.
आज यशस्वी उद्योजक जाहले
एका साध्या कुटुंबात जन्मलेला आणि इंग्रजीमुळे लोकांच्या चेष्टेचा विषय बनलेला विजय आज करोडोंच्या कंपनीचा मालक आहे. 2016 मध्ये म्हणजे नोटाबंदीनंतर, कंपनीने प्रचंड नफा कमावला आणि सरकारने डिजिटल इंडियाला प्रोत्साहन दिले, ज्यामुळे कंपनीला आणखी वाढ होण्यास मदत झाली. 2017 मध्ये, त्याला फोर्ब्स मासिकाच्या तरुण अब्जाधीशांच्या यादीत स्थान देण्यात आले होते. म्हणजे ज्या मासिकाच्या नवीन प्रति घेण्याची त्याची ऐपत नव्हती म्हणून त्या मासिकाच्या जुन्या प्रती तो वाचायचा. आणि त्या मासिकांमध्ये विजय यांना अब्जाधीश लोकांच्या यादीत स्थान देण्यात आले. त्यांनी नेहमीच प्रयत्न केले आणि परिस्थितीशी लढा दिला आणि पुढे गेले. म्हणूनच आज तो सुमारे 100 दशलक्ष डॉलर्सचा मालक आहे.