Business success story : राजस्थानच्या बाडमेर येथील रहिवासी असलेल्या केवल राम यांना लहानपणापासूनच हस्तकलेचे काम करण्याची इच्छा होती. वयाच्या १५ व्या वर्षापासूनच रामने स्वतःला हस्तकलेचे प्रशिक्षण दिले आणि प्राविण्य प्राप्त केल्यानंतर त्यांनी अनेक ठिकाणी नोकऱ्या केल्या. फक्त राम या कामात इतका तरबेज होता की कंपन्यांनी त्याला हाताशी धरून कामावर ठेवायचे होते. बराच काळ फक्त राम अनेक मोठ्या कंपन्यांमध्ये काम करत होता. किंबहुना, अनेक वर्षांच्या नोकरीनंतरही केवळ राम यांना महिन्याला २५,००० पेक्षा जास्त पगार मिळू शकला नाही.
यानंतर फक्त रामाला वाटले की, जर त्याने आपल्याकडे असलेल्या कौशल्याचा वापर केला तर कदाचित आपण यापेक्षा जास्त पैसे कमवू शकू. केवल राम यांनी स्वतःचा हस्तकलेचा व्यवसाय सुरू केला. आज केवलराम 50,000 हून अधिक महिलांना रोजगार देत आहेत..
त्यांनी हस्तकलेशी संबंधित अनेक प्रकारचे व्यवसाय सुरू केले आहेत आणि हस्तकला उत्पादनांसाठी राजस्थानच्या बारमेरचा राज्याच्या अग्रगण्य यादीत समावेश केला आहे. सुरुवातीच्या काळात फक्त राम यांना हस्तकलेची उत्पादने विकण्यात खूप अडचणी आल्या. केवलराम यांनी विविध डिझाइन्स बनवून बाजारात विकण्यास सुरुवात केली. त्याचे सुरुवातीचे काम छोटे होते आणि त्यात नफाही कमी होता. 2017 मध्ये फक्त राम यांनी हस्तकला व्यवसाय सुरू केला आणि आता त्यांच्या कंपनीची उलाढाल ₹ 50 कोटींच्या पुढे गेली आहे. हळुहळू फक्त रामच्या उत्पादनालाच बाजारात ओळख मिळू लागली आणि त्याच्याकडे अधिकाधिक ऑर्डर येऊ लागल्या.
फक्त राम त्याच्या व्यवसायातील लोकांना हस्तकलेशी संबंधित कच्चा माल पुरवतो, त्यानंतर तो त्यांच्याकडून अंतिम उत्पादन घेतो आणि त्याचे मार्केटिंग करतो आणि त्यातून मिळणाऱ्या नफ्यासह कंपनीला पुढे नेतो.
सध्या फक्त राम बाडमेरच्या १०० हून अधिक गावात घरगुती महिलांनी बनवलेल्या हस्तकलेच्या वस्तू मिळत आहेत. केवलराम सध्या देशातील अनेक मोठ्या शहरांमध्ये बाडमेरची हस्तकला उत्पादने विकत आहेत.
सध्या फक्त रामची कंपनी वर्षाला 50 ते 70 लाखांचा नफा कमावत आहे. यासोबतच आजूबाजूच्या 100 गावांतील महिलांना केवळ रामानेच उदरनिर्वाहाचे असे साधन उपलब्ध करून दिले असून, त्या मानाने त्यांच्या घरात राहून पैसे कमवत आहेत.