Inflation Alert : सध्या संपूर्ण जग महागाईने हैराण झाले आहे. पुढच्या वर्षी महागाईपासून दिलासा मिळेल, असे भाकीत यापूर्वी वर्तवले जात होते, मात्र अर्थमंत्रालयाच्या ताज्या अहवालात काहीतरी सांगणे आहे. बिघडलेल्या भू-राजकीय परिस्थितीमुळे पुरवठा साखळीवर पुन्हा एकदा दबाव वाढल्याचे या अहवालात म्हटले आहे. यामुळे 2023 मध्ये महागाई कमी होण्याऐवजी वाढू शकते. अमेरिकेतील विक्रमी चलनवाढीमुळे फेडरल रिझर्व्हने तेथे व्याजदर वाढविण्याबाबत आक्रमक भूमिका घेतल्याचे या अहवालात म्हटले आहे.
फेडच्या आक्रमक भूमिकेचा तरलतेवर परिणाम होईल
आतापर्यंत सलग तीन वेळा व्याजदरात 75-75 बेसिस पॉइंट्सने वाढ करण्यात आली आहे. फेडरल रिझर्व्हची पुढील बैठक 2 नोव्हेंबर रोजी आहे. असे मानले जाते की चौथ्यांदा देखील व्याजदर 75 बेसिस पॉईंटने वाढवला जाऊ शकतो. डिसेंबरमध्येही व्याजात ५० ते ७५ बेसिस पॉइंट्सची वाढ शक्य असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. व्याजदरात आणखी वाढ केल्यास भांडवलाचा ओघ कमी होऊ शकतो.
रुपयावर दबाव वाढेल आणि आयात महाग होईल.
फेडरल रिझर्व्हने सांगितले की व्याज वाढल्याने डॉलर आणखी मजबूत होईल आणि रुपयावर दबाव वाढेल. त्यामुळे जीवनावश्यक वस्तूंची आयात महाग होऊ शकते. त्यामुळे महागाई वाढू शकते. अर्थ मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की, भारत निःसंशयपणे जागतिक आर्थिक आघाडीवर निर्माण होणाऱ्या समस्यांना तोंड देत आहे. परंतु, चांगल्या आर्थिक वाढीसह भारताची आर्थिक स्थिती इतर देशांच्या तुलनेत चांगली आहे. भारताचा आर्थिक विकास दर आणि त्याच्या स्थिरतेशी संबंधित चिंता जगातील इतर देशांच्या तुलनेत कमी चिंताजनक आहे. अर्थ मंत्रालयाने सप्टेंबरच्या आर्थिक आढाव्यात हे सांगितले आहे. त्यात म्हटले आहे की, भारताचा आर्थिक विकास दर मध्यम कालावधीत 6 टक्क्यांच्या वर राहण्याचा अंदाज आहे.
देशांतर्गत गुंतवणूक तेजीत आहे
आर्थिक सर्वेक्षणानुसार, अलीकडच्या जागतिक घटनांमुळे भारत गुंतवणुकीसाठी महत्त्वाची बाजारपेठ म्हणून उदयास आला आहे. दीर्घ प्रतीक्षेनंतर देशांतर्गत गुंतवणुकीतही तेजी येत आहे. तथापि, अर्थ मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की जागतिक ऊर्जा संकट आणि पुरवठा साखळीबद्दल चिंता कायम आहे. या वर्षी भारत जगातील सर्वात वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था असेल.
हवामान अनुकूल असल्यास महागाई कमी होईल
अर्थ मंत्रालयाच्या आर्थिक आढाव्यात असे म्हटले होते की जर हवामान अनुकूल राहिले तर येत्या काही महिन्यांत किरकोळ महागाई कमी होईल, ज्यामुळे एकूण किरकोळ महागाई देखील कमी होईल. पुनरावलोकनानुसार, ‘भौगोलिक राजकीय तणाव वाढल्यास, पुरवठा साखळीचा दबाव वाढू शकतो, जो अलीकडे काहीसा कमी झाला आहे. असे झाल्यास 2023 मध्ये महागाई कमी होण्याऐवजी वाढू शकते.
सरासरी महागाई दर ७.२ टक्के राहिला
या सहा महिन्यांत भारतातील किरकोळ महागाई जागतिक स्तरावरील आठ टक्क्यांच्या तुलनेत ७.२ टक्क्यांवर आली आहे. दुसरीकडे, अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत रुपया 5.4 टक्क्यांनी घसरला, सहा प्रमुख चलनांमधील 8.9 टक्क्यांपेक्षा कमी. त्यात म्हटले आहे की रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने जुलै 2022 मध्ये अनेक पावले उचलली आहेत, ज्यामुळे भांडवली प्रवाह आणखी स्थिर होण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे रुपयाला चालना मिळेल.