Mushroom Cultivation : आपले देशात असे अनेक गाव आहे जेथे राहणाऱ्या लोकांनी चांगल्या नोकरीसाठी स्थलांतर केले आहे.
मात्र आज आम्ही तुम्हाला दोन भावांची स्टोरी सांगणार आहोत ज्यांनी दिल्लीमधील नोकरी सोडली आणि पुन्हा एका गावात शेती करण्यास सुरुवात केली. आम्ही तुम्हाला सांगतो आज दोन्ही भाऊ मोठी कमाई करत आहे. उत्तराखंडमधील टिहरी गढवालमध्ये राहणारे हे दोन्ही भाऊ दिल्लीत कमावायला गेले होते.
तोही चांगलं काम करत होता. पण त्याचे हृदय त्याच्या पर्वतांशी सदैव जोडलेले होते. नोकरी चालू होती, पण स्वत:हून काहीतरी करून दाखविण्याची जिद्द त्यांच्यात होती. त्यामुळे दोन्ही भाऊ त्यांच्या डोंगरात टिहरीला परतले. रोजगारासाठी या बांधवांनी शेती हेच आपले नशीब बनवले. मशरूम शेती त्यांच्या मनात आधीच पक्की झाली होती. त्यामुळे त्यांनी मशरूम हेच आपल्या रोजगाराचे साधन बनवून त्याची लागवड करण्यास सुरुवात केली. त्याचा परिणाम खूप चांगला झाला. दोन्ही भावांच्या म्हणण्यानुसार त्यांना मशरूमच्या शेतीतून 24 लाखांचे उत्पन्न मिळत आहे.
टिहरीच्या दोन भावांचे अप्रतिम काम
आम्ही इथे ज्या दोन भावांबद्दल बोलत आहोत ते टिहरी गढवाल जिल्ह्यातील चंबा येथील दादूर गावचे रहिवासी आहेत. सुशांत उनियाल आणि प्रकाश उनियाल अशी त्यांची नावे आहेत. दोघांच्याही दिल्लीत चांगल्या नोकऱ्या होत्या. सुशांत एका बहुराष्ट्रीय कंपनीत सेल्स मॅनेजर होता आणि त्याचा भाऊ प्रकाश उनियाल बँकेत कामाला होता.
दोन्ही भावांनी गावी परतले आणि आपल्या ओसाड जमिनीत मशरूमची लागवड करून स्वयंरोजगाराचा नवा आदर्श घालून दिला. अवघ्या चार वर्षांत आता त्यांच्या नापीक जमिनीत पुन्हा एकदा सोने उगवू लागले आहे. याचाच परिणाम असा आहे की या दोन तरुणांकडे गढवाल भागातील सर्वात मोठे मशरूमचे रोप देखील आहे.
यशाची सुरुवात अशी झाली
‘किसान तक’शी बोलताना सुशांत आणि प्रकाश उनियाल सांगतात, दिल्लीत चांगली नोकरी असूनही त्यांना गावातील मोकळ्या जमिनीची काळजी वाटत होती. या कारणास्तव, दोन्ही भावांनी 2018 मध्ये दिल्लीतील नोकरी सोडून गावी परतण्याचा निर्णय घेतला. स्वयंरोजगार म्हणून मशरूमची लागवड सुरू केली.
2019 मध्ये, त्यांनी केंद्र सरकारच्या ‘मिशन ऑफ इंटिग्रेटेड डेव्हलपमेंट ऑफ हिल्स स्कीम’ अंतर्गत 28.65 लाख रुपयांचे कर्ज घेतले आणि धिंगरी मशरूम (ऑयस्टर मशरूम) लागवड केली. त्यांच्या मेहनतीमुळे मशरूम प्लांट कामाला लागला आणि चांगले उत्पन्न येऊ लागले. लॉकडाऊनसारख्या संकटातही दोन्ही भावांनी 10 लाख रुपयांचा व्यवसाय केला. त्याच वेळी त्याचे मशरूम न्यू टिहरी, चंबा, डेहराडून, ऋषिकेश आणि दिल्ली येथे जातात.
24 लाखांची उलाढाल
सुशांत आणि प्रकाश उनियाल त्यांच्या मशरूम प्लांटमधून दर महिन्याला एक हजार किलो धिंगरी मशरूम तयार करतात. स्थानिक बाजारपेठेत ते हे मशरूम 150 ते 180 रुपये किलो दराने विकतात. याशिवाय ते मशरूमचे लोणचेही विकतात. यासह त्यांची उलाढाल एका वर्षात 24 लाखांवर येते. यामध्ये खर्च आणि नफा या दोन्हींचा समावेश आहे.
तरुणांना रोजगार देणे
उनियाल बंधूंनी ‘किसान तक’ला सांगितले की ते त्यांच्या प्लांटमध्ये 15 ते 20 तरुणांना रोजगार देत आहेत. आजूबाजूचे अनेक शेतकरीही या बांधवांकडून मशरूमची शेती शिकायला येतात. आजूबाजूच्या जिल्ह्यांतून, शहरांतूनही मुलं इंटर्नशिप करायला येतात. उनियाल भाई त्या तरुणांना मशरूम पिकवण्याचे प्रशिक्षण देतात.